صدیقه میری - دانشجوی کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی زاهدان، ایران

هدف این تحقیق بررسی سودسپرده ها و وام های بانکی از نگاه فقه و قوانین موضوعه می باشد، لذا مسئله این تحقیق بدین صورت بیان می شود که: سود سپرده ها و وام های بانکی چه مقدار با احکام فقهی و قوانین موضوعه تناسب دارد؟ روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است و با استفاده از کتابهای حقوقی و فقهی و استفتائات فقها و بررسی قراردادهای بانکی در زمینه سپرده ها و وام های بانکی به بررسی میزان انطباق کار بانکها با قواعد فقهی و حقوقی و بانکداری بدون ربا بررسی شده است. نتایج نشان داد همه شیوه های تخصیص منابع و اعطای تسهیلات در بانکداری بدون ربا، خالی از قرض ربوی بوده و بر اساس معاملات مجاز اسلامی است. اما تعیین نرخ سود علی الحساب، که در واقع حداقل نرخ تضمینی از قبل تعیین شده برای سپرده های مدت دار می باشد، از یک سو و نرخ ثابت تعیین شده در ارایه تسهیلات برای متقاضیان و صوری شدن قرادادهای منعقده فروش اقساطی، مشارکت مدنی، سلف و سایر عقود در عمل موجب شده تا قانون به درستی اجراء نشود و نظام بانکداری با ربا آلوده گردد. و نیز نظام بانکی فعلی، که از ادغام بانکهای ربوی دوران قبل از انقلاب ایجاد شده، مناسب اجرای معاملات مصرح در قانون نیست و در اجراء شکل ربوی به خود گرفته است. در خاتمه استفاده از عقود دیگر اسلامی مانند خرید دین، استصناع عقد صلح و تشکیل کمیته ای فقهی برای کنترل انطباق عملیات بانکداری بر موازین شرعی پیشنهاد می گردد.

بانکداری بدون ربا، ربا، عقود اسلامی، سپرده، وام