جایگاه شوراهای حل اختلاف در نظام قضایی ایران

شوراهای حل اختلاف را میا توان یکی از دستاوردهای تحول در نظام قضایی ایران و حاصل تفکر قضازدایی به شمار آورد. در واقع نتیجه توجه و اعتماد دولت به مفهوم عام کلمه به توانایی مردم از یک سو و کاستن از بار مراجع قضایی در رسیدگی به اختلافت و مرافعات حقوقی و قضایی شهروندان ایجاد شوراهای حل اختلاف بود . این اقدام با بررسی های صورت گرفته از قوانین و تتبع در احکام شرعی و آیات و روایات در قالب ماده 189 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در مورخه 79/1/17 تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. در این تحقیق در پاسخ به سوالات اصلی و فرعی این فرضیه مورد بررسی قرار میگیرد که به نظر می رسدشورای حل اختلاف به منظور کاهش مراجعات مردم به محاکم قضایی و در راستای توسعه مشارکتهای مردمی، رفع اختلافات محلی و نیز حل و فصل اموری که ماهیت قضایی ندارد و یا ماهیت قضایی آن از پیچیدگی کمتری برخوردار است تشکیل گردیده است.حدود وظایف و اختیارات این شوراها، ترکیب و نحوه اعضای آن براساس آئین نامه ای خواهد بود که به پیشنهاد وزیر دادگستری و تصویب هیئت وزیران و به تایید رئیس قوه قضائیه می رسد. درتشکیل شورای های حل اختلاف و ارائه راهکارهای قانونی برای ایجاد صلح و سازش در دعاوی حقوقی و کیفری مبانی فقهی و تاریخی اسلام اعم از کتاب و سنت و احادیث و روایات از ائمه معصومین (ع) تاثیر به سزایی داشته است. این شوراها تاکنون با استفاده از نیروهای آموزش دیده و بهره مندی از پنانسیل مردمی فرهنگ صلح و سازش عملکرد قابل توجهی داشته اند. خداوند متعال در قرآن مجید می فرمایند: «انما المؤمنون اخوه فأصلحوا بین اخویکم و اتقوالله لعلکم ترحمون» مؤمنان برادر یکدیگر هستند. بنابراین میان دو برادر خود صلح برقرار سازید و تقوای الهی پیشه کنید تا مشمول رحمت او شوید.