محمدرضا رئیسی نافچی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد، باشگاه پژوهشگران جوان، خرم آباد، ایران
مریم حاجی بابائی - دانشگاه فردوسی مشهد، پردیس بین الملل، مشهد، ایران
مجید فرزان - مرکز تحقیقات کشاورزی شهرکرد، شهرکرد، ایران
هادی چم حیدر - دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، شوشتر، ایران

به منظور بررسی اثرتنش در شرایط متفاوت رطوبتی در ارقام آفتابگردان وتعیین مناسب ترین شاخص عکس العمل آفتابگردان در برابر خشکی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی آزمایشی بصورت طرح کرتهای خرد شده (اسپیلیت پلات) و درقالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی ورامین در سال 1392 مورد بررسی قرار گرفتند. آبیاری در 4 سطح(پس از(شاهد) 60 ، 90 ، 120، و ( تنش شدید) 150 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) واز دو رقم آفتابگردان به نامهای رکورد و ایروفلور استفاده شد. در اثر تنش اعمال شده صفات قطر طبق، تعداد دانه پر در طبق، وزن هزار دانه، درصد مغز به کل دانه، عملکرد دانه، عملکرد روغن و شاخص برداشت تحت تأثیر قرار گرفت. .بطوریکه میزان عملکرد دانه ژنوتیپ های رکورد و ایروفلور در شرایط آبیاری کامل به ترتیب 3325 , 3884و عملکرد روغن 1674 و 1829 کیلوگرم در هکتار و در شرایط تنش کامل 1857 و 1496 کیلوگرم و عملکرد روغن 871 و 703 کیلوگرم در هکتار بود. همچنین در شرایط تنش میزان قطر طبق، وزن هزار دانه و تعداد دانه در طبق از کاهش چشمگیری برخوردار بوده که در نهایت سبب کاهش عملکرد دانه شده است. رقم ایروفلور دارای بهترین عملکرد دانه بوده در شرایط مناسب رطوبتی ولی رقم رکورد دارای بالاترین عملکرد روغن و مقاومت به خشکی در تنش های شدید خشکی بود.

آفتابگردان، تنش خشکی، عملکرد، شاخص برداشت، وزن هزار دانه