سیده رقیه قدیرنژاد - دانشجوی دکترای فیزیولوژی گیاهان زراعی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری
الهیار فلاح - استادیار پژوهشی و عضو هیات علمی معاونت موسسه تحقیقات برنج آمل
اسفندیار فرهمند فر - استادیارگروه زراعت دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری

به منظور بررسی تأثیر تنش سرما بر رشد ریشه و آناتومی ارقام برنج در مرحله رویشی، آزمایشی به صورت اسپلیت پلاتفاکتوریل در قالب طرح پایه کامل تصادفی، در گلخانه معاونت موسسه تحقیقات برنج کشور (آمل ) در سال زراعی 1389 اجراگردید. پنج رقم شیرودی، فجر، طارم محلی، دیلم و لاین 843 به عنوان فاکتور اصلی و دو سطح ت یمار دما یی 13 و 32 درجهسانتیگراد (شاهد) در دو مرحله رشدی (G(1 (ده روز پس از نشا تا پنجه دهی)، (G(2 (ظهور خوشه آغازین تا طویل شدن ساقه) به عنوان عوامل فرعی فاکتوریل بودند. در ابتدا همه گلدان ها در دمای شاهد نگهداری شده اند و در هرمرحله رشدی به مدت 15 روزدر تیمار دمایی 13°C قرار گرفته و مجدداً به دمای شاهد منتقل شدند. بعد از اعمال تیمار دما یی در هر مرحله رشد ی، وزن خشک ریشه در کپه اندازه گیری شده و مقایسه مشاهده ای برش عرضی ریشه نیز انجام شد. نتایج نشان داد با کاهش دما میزانرشد ریشه 52 درصد کاهش یافت و کمترین وزن خشک ریشه متعلق به رقم طارم محلی و بیشترین وزن خشک متعلق به رقم فجر بوده است. برش عرضی ریشه ارقام برنج در دمای 13°C نشان داد که ضخامت بافت کلانشیم ریشه افزایش یافته ولی مقدار بافت آئرانشیم کاهش یافته است.

ارقام برنج، آئرانشیم، دما، وزن خشک ریشه