عابد اقاجانی دلاور - دانشجوی دکتری دانشگاه فردوسی مشهد - مدیریت تعاون روستایی مازندران
مهدی پارسا - دانشیار، دانشگاه فردوسی مشهد
همت الله پیردشتی - دانشیار گروه زراعت، پژوهشکده ژنتیک و زیستفناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
محمد کافی - استاد، دانشگاه فردوسی مشهد

کمبود آب در ایران و بحران آینده آن تنها با اتخاذ تمهیداتی بر پایه یافته های علمی همانند استفاده بهینه و افزایش بهره وری قابل کنترلخواهد بود. جهت بررسی اثر روش های کاهش یافته آبیاری و همزیستی قارچ شبه میکوریزا (Piriformospora indica) بر بهره وری و کارایی مصرف آب در کشت برنج (رقم طارم هاشمی)، پژوهشی در سال 1393 در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری با دو فاکتور روش هایمختلف آبیاری در سه سطح (غرقاب دائم با ارتفاع 3 سانتیمتر، غرقاب پس از کاهش ارتفاع سطح آب به پایین تر از 10 و 20 سانتیمتر سطحخاک) و تلقیح با قارچ در سه سطح ( تلقیح ریشه چه گیاهچه چهار روزه، تلقیح نشاء و عدم تلقیح) به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاًتصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه ایی به اجرا درآمد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین تیمارهای مورد مطالعه از لحاظ صفات بهره وریو کارایی مصرف آب اختلاف معنی داری مشاهده نگردید. مقایسه میانگین صفات مورد مطالعه نشان داد تیمار غرقاب دائم با تلقیح ریشه هایگیاهچه چهار روزه و تیمار آبیاری پس از کاهش ارتفاع آب به 20 سانتیمتر با تلقیح ریشه گیاهچه چهار روزه، به ترتیب بیشترین مقدار کاراییمعادل، 2/993 گرم بر لیتر) و بهره وری (به میزان 1/273 گرم بر لیتر) مصرف آب را داشتند. بر اساس یافته ها، تیمارهای تلقیح شده با قارچ در مقایسه با عدم تلقیح از میانگین بالاتری برخوردار بودند. در مجموع، نتایج این پژوهش نشان داد که با مصرف آب کمتر میتوان به بهره وریو کارایی مصرف آب تقریباً مشابه نسبت به تیمار غرقاب دائم دست یافت.

آبیاری، برنج، بهره وری، قارچ Piriformospora indica، کارایی مصرف آب