مهسا شاد - کارشناسی مهندسی شهرسازی، هنر و معماری،دانشگاه آزاد اسلامی،مشهد،ایران
تارا کمال احمدی - کارشناسی مهندسی شهرسازی، هنر و معماری،دانشگاه آزاد اسلامی،مشهد،ایرا ن

امروزه در بسیاری از فضاهای شهری ، استفاده از عناصر ناهمگون و ناهنجار منجر به ایجاد اغتشاش و آلودگی های بصری شده که همگی پیش زمینه اختلالات حسی، ادراکی و تصویری در مردمان می شوند. از مهم ترین عناصری که می تواند موجب سامان بخشی به فضای شهری گردد ، نور است. تاثیرات روانی استفاده از نور در فضا و ایجاد کیفیت های فضایی از جمله خوانایی، امنیت، سرزندگی،تقویت هویت و حس مکانو... طراحی نور را به یکی ازموضوعات مهم در بخش زیبا سازی شهری تبدیل کرده است. اما حضور ناهماهنگ و بدون هدف این عنصر در فضا به افول کیفیت های فضایی منجر می گردد، موضوعی که امروزه در بسیاری از شهرها با آن مواجه ایم.در این راستا پژوهش حاضر در تلاش است تا به بررسی جایگاه نور در تقویت حس مکان بپردازد. بدین منظور پس از تدوین مبانی نظری ،طی مطالعات کتابخانه ای و بررسی تجربیات جهانی در زمینه کاربرد نورپردازی به ارائه الگو و معیار هایی برای نورپردازی با تاکید بر تقویت حس مکان در فضای شهری میدان پرداخته ایم. با توجه به اهمیت شهر مشهد به عنوان کلانشهر مذهبی و ضرورت استفاده مناسب نور در فضاهای شهری به عنوان نمونه موردی ،میدان جانباز که بواسطه کاربری و فرم خاص ساختمان هایش حائز اهمیت است، انتخاب نموده ایم و به منظور سامان دهی نور پردازی با استفاده از برداشت های میدانی ، پرسش نامه و تحلیل اطلاعات با نرم افزار SPSS به ارائه راهکارها و طرح عملیاتی در این محدوده پرداخته ایم .در این طرح به دنبال آن هستیم تا با استفاده از نورپردازی خلاقانه ، متناسب با شخصیت و حال وهوای محیط و بهره گیری از مشارکت مردم منجر به ایجاد تجربه جدید برای حضور بیش تر افراد در فضا شویم.

حس مکان، سرزندگی، نورپردازی، نورپردازی فضای شهری