الناز خادمی شیراز
میسا رحمتی دامانی

توسعه سریع تکنولوژی و صنعت، سبب رشد سریع شهرها و توسعه حومه سازی و تخریب فضاهای سبز داخلشهرها گردید .در شهرها و فرهنگ های گذشته گونه های مختلفی از ظهور طبیعت مشاهده می گردید که یکی ازنمونه های ارزشمند آن را می توان در شهرهای گذشته ایرانی -اسلامی مشاهده کرد .باغ ایرانی نمونه ای درخشان ازپیوند طبیعت و معماری است.امروزه مفهوم شهرها بدون وجود فضای سبز موثر در اشکال گوناگون آن دیگر قابل تصور نیست.شهرها به عنوانکانون های تمرکز فعالیت و زندگی انسان ها برای اینکه بتوانند پایداری خود را تضمین کنند چاره ای جز پذیرشساختار و کارکردی متأثر از سیستم های طبیعی ندارند .در این میان فضای سبز به عنوان جزء ضروری و لاینفک پیکرهیگانه شهرها در متابولیسم آن ها نقش اساسی دارند که کمبود آ نها می تواند اختلالات جدی در حیات شهرها به وجود آورد .بازشناسی باغ ایرانی از آنجا اهمیت مییابد که با گذشته و فرهنگ ما پیوندی عمیق دارد. شهرهای تاریخی ایرانهمواره پذیرای حضور باغ در اشکال گوناگون خود بودهاند و نحوه حضور و ظهور باغ در شهر دارای ابعاد بسیار متفاوتیاست و در هر کجا بسته به محیط ، اقلیم و فرهنگ شکل خاصی را پذیرفته است .از آنجا که گستره باغ ایرانی تنها بهتک باغها خلاصه نم یشود و میتوان ابعاد متفاوتی از حضور این پدیده در زندگی خصوصی و جمعی ایرانیان بر شمرد و ازآنجا که مقیاس باغ ایرانی از حیاط کوچکترین خانه ها تا مقیاس شهر- پایتخت هایی چون اصفهان عهد صفوی جلوهمینماید ، از این رو جایگاه باغ در شهر ایرانی از اهمیت خاصی برخوردار است.در این راستا نه تنها باغ ها از موقعیت شهری تأثیر پذیرفته اند بلکه شهر و مجموعه های شهری نیز تحت تاثیر باغ یامجموعه باغ ها قرارگرفته و حتی گاه استخوان بندی محورهای اصلی شهر را شکل بخشیده اند.باغ ایرانی آن گونه که از ایده و تعریف آن بر می آید، گذشته از فضایی عملکردی که مردمان در آن دمی بیاسایند وتفرج کنند، خود مفهومی نقش بسته بر سرزمین و برآمده از فرهنگ و شکل گرفته در آداب و رسوم مردمان است.

باغ ایرانی، توسعه ی شهری، فضای سبز، معماری