حمیدرضا توکلی - استادیار دانشکده مهندسی عمران دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل
روح الله یوسفی - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات آیت الله آملی

جداسازی لرزه ای ، با کاهش توأم تغییر مکان بین طبقه ای و شتاب طبقات ، روشی موثربرای کاهش اثر مخرب زمینلرزه در ساختمان های خاص و مهم مانند پل و بیمارستان ها محسوب می گردند. گاها بدلیل وجود یا اجتناب ناپذیربودن احداث اینگونه سازه ها در حوزه های نزدیک گسل ، ضرورت بررسی بیشتر را ایجاب می نماید.اثر مولفه قائمزلزله بر رفتار سازه جداسازی شده حائز اهمیت بوده و عملکرد این سازه تحت بار لرزه ای قائم شبیه یک سازه فاقدجداسازی پایه می باشد.تاثیر مولفه قائم در حرکات زمین نزدیک گسل از اهمیت خاصی برخوردار است. در اینپژوهش ، 3 نوع قاب خمشی فولادی 3، 8 و 15 طبقه، جداسازی شده با جداساز لاستیکی با هسته سربی (LRB) وپایه ثابت، بطور همزمان تحت مولفه های افقی و قائم نگاشت های نزدیک گسل و هم چنین مؤلفه افقی این نگاشتها قرار گرفته و با استفاده از نرم افزار SAP2000، تحلیل دینامیکی غیر خطی تاریخچه زمانی، انجام و نتایج با یکدیگرمقایسه گردید. مؤلفه قائم زلزله، بر پاسخ های لرزه ای مانند برش پایه،نیروی برکنش ،شتاب و جابجایی نسبی طبقات قاب ها و بخصوص قاب های جداسازی شده در پایه، اثرات مختلفی داشته،که تأثیر آن در برخی موارد در جهت مثبتطراحی می باشد.این مولفه، بیشتر در قابهای 8 و 15 طبقه باعث تغییر توزیع ارتفاعی پاسخ ها می شود.لذا،لحاظنمودن مولفه قائم زلزله،در سازه های خاص مانند بیمارستان ها،تحت زمین لرزه های نزدیک گسل ، سودمند و درجهت طراحی واقعی بوده و اغماض آن، دور از واقعیت مؤثر و ضروری بنظر می رسد.

مولفه قائم زلزله،زلزله نزدیک گسل، جداسازی پایه،تحلیل دینامیکی غیر خطی،قاب خمشی فولادی