احسان برزین - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان، ایران
حسین افشاری - استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان، ایران

به منظور شناسایی نشانگرهای مرتبط با صفات مورفولوژیکی تعداد روز تا 50 درصد گلدهی،زمان غده زایی، تعداد روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، تعداد ساقه اصلی در بوته، تعداد غده در بوته، درصد ماده خشک، قطر ساقه اصلی، وزن تک غده، متوسط وزن تر غده در تک بوته و عملکرد کل در ژنوتیپ های سیب زمینی با استفاده از نشانگر مولکولی SSR استفاده شد. تعداد 10 اغازگر مورد استفاده در 16 ژنوتیپ سیب زمینی مورد بررسی قرار گرفتند. برای تعیین فاصله ژنتیکی و گروه بندی ژنوتیپ ها از تجزیه به مولفه های اصلی و تجزیه کلاستر استفاده شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین همه ارقام( بجز صفت قطر ساقه) تفاوت معنی داری وجود داشت که نشان دهنده تنوع ژنتیکی بالا برای صفات مورد بررسی در بین ژنوتیپ ها بود. عملکرد همبستگی مثبت و معنی داری با صفات تعداد غده در بوته، وزن غده در بوته ، وزن تک غده و تعداد ساقه اصلی در بوته داشت. در تجزیه به مولفه های اصلی مقادیر ویژه حاصل ازمولفه های 1تا 5 از یک بیشتر بودند و در مجموع 76/70درصد ازکل واریانس متغیرها را توجیه نمودند. تنوع مولکولی ارقام با استفاده از پارامترهای محتوای اطلاعات چند شکلی، تعداد آلل موثر و شاخص شانون اندازه گیری شد و میانگین 39/03 نوار SSR به دست آمد که از این میان 19/41 نوار چند شکل بودند. متوسط تعداد نوارهای چند شکلی از 1/56 تا 2/12 برای هرآغازگر متغییر بود. به ترتیب بیشترین و کمترین نوار چند شکل مربوط به آغازگر Hvm70 با 2/12 نوار و آغازگر Bmacoo40 با 1/56 نوار بود. همچنین متوسط بیشترین نوار4/4 مربوط به ارقام آگریا وکمترین نوار 3/1 مربوط به رقم دیتا بود. لازم به ذکراست که داده های مورفولوژیکی با داده های مولکولی مطابقت نداشتند. این موضوع نشان می دهد که نشانگر SSR مورد استفاده ارتباط ژنتیکی و همبستگی با جایگاه های کنترل کننده صفات مورفولوژیکی اندازه گیری شده نداشتند. در واقع از آنجایی که نشانگر SSR عمدتا در نواحی غیر کدکننده ژنوم قرار دارند، عدم ارتباط بین گروه بندی داده های نشانگر های مولکولی با داده های مورفولوژیکی دور از انتظار نیست.

آغازگر، سیب زمینی، شاخص شانون، صفات مورفولوژیک، نشانگر مولکولی SSR