اطمه سهرابی - مهندس منابع آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

با توجه به خشکسالی های اخیر و افزایش میزان تقاضاء استفاده ازمنابع آب زیرزمینی در بیشتر مناطق کشور در اولویت قرار گرفته است. تخمین عمق سطح ایستایی از مسائل مهم در برنامه ریزی مدیریت منابع آب و تعیین نیاز آبی گیاهان، دارای اهمیت بالایی می باشد. آگاهی از عمق سطح ایستایی می تواند در شوری و ماندایی شدن زمین و حتی زهکشی اراضی مفید باشد. بدین منظور ازمدل های هوشمند، شبکه عصبی مصنوعی و برنامه ریزی بیان ژن جهت شبیه سازی عمق سطح ایستایی استفاده گردید. تغییرات سطح آب با استفاده از آمار سطح ایستایی چاه های پیزومتری موجود در دشت تبریز،مورد ارزیابی قرار گرفت. به طوری که میزان بارش در دوره های زمانی مورد نظر t و 1-t و عمق سطح ایستایی در دوره های زمانی t -2 & t -1 و t -3 به عنوان پارامترهای ورودی و عمق سطح ایستایی دردوره مورد نظر t به عنوان خروجی مدل ها در نظر گرفته شد. نتایج ارائه شده نشان دهنده کارایی مدل برنامه ریزی بیان ژن به منظور شبیه سازی تغییرات عمق سطح ایستایی در مقایسه بامدل شبکه عصبی مصنوعی می باشد. همچنین راه حل های صریحی که نشانگر ارتباط بین متغیر های ورودی و خروجی می باشند. بر مبنای برنامه ریزی بیان ژن ارائه گردیده اند که این امر بر ارجحیت شبیه سازی برنامه ریزی بیان ژن نسبت به شبکه عصبی مصنوعی می افزاید.

برنامه ریزی بیان ژن، عمق سطح ایستایی، دشت تبریز، شبکه عصبی مصنوعی، شبیه سازی