کوروش بروجی - دانشجوی کارشناسی مدیریت بازرگانی دریایی، گرایش مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر

موفقیت و یا شکست هر سیستم اقتصادی شاید یکی از راه هایی باشد که مارا به سوی انتخاب نظامی استوار و پیروز رهنمود می سازد و می توان از ان به عنوان یک نقشه راه در جهت برطرف نمودن چالش ها و خلاهای موجود و یا تقویت نمودن ساختارها و حتی بازسازی مجدد چینش ها ورویه ها استفاده نمود. در طول چند دهه گذشته به ویژه بعد از جنگ جهانی دوم، بازسازی و حتی نوساخت نظام های اقتصادی مشخصا در دو قطب بازو برنامه ریزی شده انجام می گرفت. با گذرزمان، با نگاهی که به کشورها می افکنیم، مشاهده می شود کشورهایی که توانسته اند الگوی اقتصادی کشور خویش را به الگوی اقتصاد آزاد مبدل کنند، درعمل گوی سبقت را از دیگران ربوده اند. می توان گفت این کشورها مبنای نظام اقتصادی خود را از نگرش مبتنی بر اقتصاد درون گرایی بر اقتصاد برون گرایی و تجارت آزاد تغییر داده اند. در این راستا مناطق آزاد به عنوان ابزاری در تحول عظیم اقتصادی مورد توجه کشورها قرار گرفته اند. با نظر به اینکه عمدتا مناطق آزاد کشورمان با هدف افزایش توان صادرات و در نهایت رونق توسعه اقتصادی کشورها تاسیس شده اند،از این رو اقتصاد ملی و مناطق آزاد کشور را نمی توان دو بخش منفک در نظر گرفت. تلاش در جهت رشد و ارتقاء سطح کیفی و کمی مناطق آزاد در کنار بهبود عملکرد سایر نهادهای اقتصادی و سیاسی می تواند به پیشبرد اهداف کلان اقتصادی منجر شود و به دنبال آن رشد ساختار کلی اقتصاد کشور را به همراه داشته باشد. در همین زمینه مقاله حاضر بر آن ست تا با نگاهی تحلیلی به موضوع، ابتدا به تبیین مفاهیم در زمینه مناطق آزاد پرداخته و سپس تصویر روشنی از این مجموعه عظیم و موثر در فرایند تنوع بخشی اقتصادی و نحوه اثر گذاری ان بر اقتصاد ملی ارائه نماید. امید است تا با نگارش این اثر در کنار سایر آثار و مطالعات دیگر در زمینه مربوطه ، گامی اساسی درجهت بهبود وضعیت اقتصاد ملی کشورمان برداشته شود.قابل ذکر است که به دلیل محدود بودن منابع مطالعاتی و آثار پژوهشی در زمینه مربوطه، بخش عمده ای از اطلاعات از طریق مطالعه و بررسی اسناد موجود در سایت های اینترنتی و مقاله های موجود در سایت های تخصصی جمع آوری خواهد شد.

اقتصاد ملی، توسعه اقتصادی، مناطق آزاد، مناطق پردازش صادرات