تنوع زیستی و توسعه پایدار روستایی در زاگرس مرکزی

سلسله جبال زاگرس در غرب ایران از نزدیکی مرز شمال غربی ایران با ترکیه به موازات عراق و خلیج فارس تا سواحل عمان،حدود 1500 کیلومتر طول و در عریضترین نقاط حدود 400 کیلومتر پهنا، یک چهارم ایران (حدود400 هزارکیلومترمربع) و 16استان کشور را می پوشاند. سلسله جبال زاگرس مرکزی ازنظر تنوع زیستی بسیار غنی، یکی از مناطق منحصربه فرد کشور است. ناهمواری ها و شرایط متنوع آب و هوایی، تنوع زیستی قابل توجهی را در اکوسیستم ها وزیستگاه های زاگرس مرکزی موجب گردیده و مأمنی را برای حدود 2000 گونه گیاهی، گونه های در معرض انقراض وهمچنین پستانداران بومی ایجاد کرده است. وجود تعداد بسیار زیادی از گونه های گیاهی و حیوانی که ازنظر تجاری حائزاهمیت هستند، بهوجودآمدن تمدنهای اولیه در این منطقه را موجب گردیده است. بطوریکه فقط تعداد گونه های گیاهی منطقه حفاظت شده دنا حدود1250 گونه است که معادل 15/6درصد گونه های کشور و بیش از گونه های 45 کشور جهان است و تعداد گونه های بومی دنا نیز حدود 60 گونه است که از تعداد گونه های انحصاری 44کشور دنیا بیشتر است. دردهه های اخیر عواملی نظیر افزایش جمعیت، تحولات دستگاه های اقتصادی و اجتماعی، منسوخ شدن مدیریت و روش های بهره برداری از زمین به شیوه سنتی، موجب کاهش تنوع زیستی گردیده و در حال حاضر آن را با تهدید جدی روبه رو کرده است. بحران زیستمحیطی در جهان کنونی ناشی از توسعه ناآگاهانه )گردشگری ناپایدار و آلایندههای کشاورزی( توسطانسانها است و ازاینرو باید بتوانیم در محدوده زاگرس مرکزی به نحوی به حفاظت از تنوع زیستی )تولید محصولات ارگانیک( بپردازیم که بتوان به طرق مختلف به معیشت مردم منطقه کمک بنماید. چون انسان جزء جداییناپذیر و رکن اصلی تنوع زیستی است پس برای دستیابی به توسعه پایدار و حفظ تنوع زیستی باید انسان و طبیعت باهم در تعامل آگاهانه باشند زیرا توسعه کشور زمانی رخ خواهد داد که در کنار توسعه شهرنشینی، توسعه روستایی که 28/5 درصد از جمعیت کشور را در خود جایی داده است نیز موردتوجه قرار گیرد. گسترش فعالیتهای روستایی نقش بسیار مهم و کلیدی را در توسعه و رشدکشور بازی میکند بهگونهای که با فعالسازی فعالیتهای روستایی، اقتصاد کشور نیز متحول خواهد شد و از سوی دیگر باتوسعه زیرساخت های روستایی میتوان زندگی روستایی را ارتقا داد تا جلوی پدیده مهاجرت روستاییان به شهرها را گرفت و از پیامدهای آن یعنی خالی شدن روستاها از سکنه و کاهش تولید حوزههای کشاورزی و باغداری و دامپروری جلوگیری به عمل آورد

Keywords:

تنوع زیستی , توسعه پایدار , زاگرس مرکزی , مناطق روستایی , محصولات ارگانیک