علی رضائی خوزانی - کارشناس ارشد محیط زیست، گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
محمد کابلی - دانشیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
سهراب اشرفی - دانشجوی دکتری محیط زیست، گروه محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
حسن اکبری - استادیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

زیرگونه آسیایی به دلیل کاهش شدید جمعیت و پراکنش آن در قرن اخیر در لیست قرمز اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت جز گونه ها به شدت در خطر انقراض CR قرار گرفته است. زیستگاه های یوزپلنگ آسیایی متفاوت با زیرگونه های یوزپلنگ آفریقایی است، به طوری که در اراضی استپی خشک و نیمه خشک بیابانهای فلات مرکزی ایران پراکنش دارد. اما تاکنون مطالعه ای بر روی استفاده از زیستگاه یوزپلنگ آسیایی منتشر نشده است. هدف از این مطالعه بررسی استفاده از زیستگاه یوزپلنگ آسیایی با استفاده از نمایه ارجحیت زیستگاهی جاکوب در منطقه حفاظت شده کوه بافق می باشد. در این مطالعه منطقه حفاظت شده کوه بافق از لحاظ شکل زمین، ارتفاع و شیب به هشت طبقه تقسیم شد که شامل: دشت باز، کوهپایه، دامنه کوه، تپه ماهور، هزاردره، کوهستان، کوهستان مرتفع و دره خشکه رود است. در طی یکسال پایش میدانی و به کمک داده های برداشت شده در طی مطالعات دورسنجی بر روی یوزپلنگ در سال 1385 توسط پروژه یوزپلنگ آسیایی و سازمان عمران ملل متحد انجام شد، 92 نقطه حضور برداشت گردید. سپس با استفاده از نمایه ارجحیت جاکوب میزان استفاده از زیستگاه یوزپلنگ از هر طبقه زیستگاهی محاسبه گردید. نتایج مطالعه نشان داد که به ترتیب یوزپلنگ زیستگاه دره خشکه رود، هزاردره و دامنه کوه را نسبت به سایر زیستگاه ها ترجیح داده و از زیستگاه کوهستان مرتفع و دشت باز پرهیز می کند.همچنین نتایج نشان داد که زیستگاه های واقع در محدوده امن در میانه منطقه حفاظت شده کوه بافق مطلوب ترین محدوده برای این گونه می باشد و احداث جاده گزوئیه در آینده می تواند تهدید جدی برای بقای یوزپلنگ در این منطقه باشد

استفاده از زیستگاه، شاخص جاکوب، ارجحیت زیستگاه، یوزپلنگ آسیایی، کوه بافق