سازه های معنایی تعیین جایگاه جدید جهانی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، مثل سیاست خارجی هر کشور دیگری دارای دو بعد متغیر و ثابت، یا به تعبیردیگر، دو جنبه اراده گرایانه و ناگزیر است. ابعاد ثابت و ناگزیر این سیاست خارجی به آرمان ها و اصول اساسی سیاستخارجی امام خمینی (ره) اشاره دارند. دیدگاه امام خمینی (حتی اگر متواضعانه و صورتگرایانه بیان شود)، ذاتاً درسیاست بین الملل ساختار شکن است؛ نظام جهانی موجود را غیرعادلانه تلقی می کند، در پی ایجاد قطب ها و مناسباتجدید قدرت است و در این کار برای خود رسالتی جهانی و مقدس قائل است. بعد ناگزیر و متغییر آن مربوط بهملاحظات بین المللی جمهوری اسلامی ایران است که با منطق دولت- ملت در پی تامین آن است. تلاش ایجاد نوعی موازنه میان این دو منطق نیازمند استراتژیای در سیاست خارجی است که ترکیبی از ایدئولوژی، پراگماتیسم، وعقلانیت را در برداشته و سه اصل عزت، حکمت و مصلحت را سرلوحه خود قرار می دهد. مشکل تحلیل های سیاستخارجی جمهوری اسلامی ایران این است که بر مبنای مفروضه هایی اثبات گرایانه و سودمندگرایانه حاکم بر عرصهمطالعات بین المللی قرار داشته است و دولت جمهوری اسلامی را به مثابه موجودیتی عقلانی تصور می کنند که نگاهی بهارزشها ندارد. بنابراین، در این پژوهش سعی خواهد شد با تحلیلی میانه و سازه انگارانه ضمن تحلیل سیاست خارجیجمهوری اسلامی ایران، سازه های معنایی فرصت ساز در تعیین جایگاه جدید جمهوری اسلامی مورد تببین قرار گیرند.

Keywords:

سازه های معنایی , سیاست خارجی , جمهوری اسلامی ایران , جایگاه جهانی