محمدباقر یوسف نیا پاشا - دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه تهران و مدرس دانشگاه مازندران
دیان جانباز - دکتری روابط بین الملل دانش دانشگاه تهران و مدرس دانشگاه مازندران
روح الله ملکی - آموخته کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشگاه تهران
مهرداد فلاح - دانشجوی کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشگاه مازندران

سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، مثل سیاست خارجی هر کشور دیگری دارای دو بعد متغیر و ثابت، یا به تعبیردیگر، دو جنبه اراده گرایانه و ناگزیر است. ابعاد ثابت و ناگزیر این سیاست خارجی به آرمان ها و اصول اساسی سیاستخارجی امام خمینی (ره) اشاره دارند. دیدگاه امام خمینی (حتی اگر متواضعانه و صورتگرایانه بیان شود)، ذاتاً درسیاست بین الملل ساختار شکن است؛ نظام جهانی موجود را غیرعادلانه تلقی می کند، در پی ایجاد قطب ها و مناسباتجدید قدرت است و در این کار برای خود رسالتی جهانی و مقدس قائل است. بعد ناگزیر و متغییر آن مربوط بهملاحظات بین المللی جمهوری اسلامی ایران است که با منطق دولت- ملت در پی تامین آن است. تلاش ایجاد نوعی موازنه میان این دو منطق نیازمند استراتژیای در سیاست خارجی است که ترکیبی از ایدئولوژی، پراگماتیسم، وعقلانیت را در برداشته و سه اصل عزت، حکمت و مصلحت را سرلوحه خود قرار می دهد. مشکل تحلیل های سیاستخارجی جمهوری اسلامی ایران این است که بر مبنای مفروضه هایی اثبات گرایانه و سودمندگرایانه حاکم بر عرصهمطالعات بین المللی قرار داشته است و دولت جمهوری اسلامی را به مثابه موجودیتی عقلانی تصور می کنند که نگاهی بهارزشها ندارد. بنابراین، در این پژوهش سعی خواهد شد با تحلیلی میانه و سازه انگارانه ضمن تحلیل سیاست خارجیجمهوری اسلامی ایران، سازه های معنایی فرصت ساز در تعیین جایگاه جدید جمهوری اسلامی مورد تببین قرار گیرند.

سازه های معنایی، سیاست خارجی، جمهوری اسلامی ایران، جایگاه جهانی