مهدیه قره داغی - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی فضایی مجتمعهای گردشگری، دانشگاه زنجان
زهرا کرحسنلو - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی فضایی مجتمعهای گردشگری، دانشگاه زنجان

گردشگری یکی از قدرتمندترین ابزار رشد و توسعه اقتصادی در طول دهههای اخیر بوده است. بیشترین تأثیر گردشگری در زمینه رشد اقتصادی، ایجاد درآمد و اشتغالزایی میباشد. این صنعت همچنین دارای آثار اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی و بتبع،دارای کارکردهای مثبت و منفی میباشد که دولتها باید با برنامهریزی و راهبرد صحیح منافع را به حداکثر و سوءکارکردها را به حداقل برسانند. کشور عزیزمان ایران با دارا بودن سطح وسیعی از جاذبههای گردشگری از جمله تنوع اکوسیستمی بالا به دلیل قرارگرفتن در عرض جغرافیایی گسترده، دارا بودن نوارهای ساحلی و جزایر، کویر، قلههای بلند و مناسب برای کوهنوردی و اسکی بازی،دارا بودن جاذبههای تاریخی و باستانی فراوان در بیشتر استانها، جاذبههای مذهبی، جاذبههای توریسم درمانی و پزشکی، فرهنگها، زبانها و لهجههای مختلف، روستائیان، عشایر و سایر جاذبههای فرهنگی و صنایع دستی، پتانسیلهای بالایی در اینزمینه دارد. بر اساس گزارش سازمان جهانی گردشگری، ایران رتبه دهم جاذبههای باستانی و تاریخی و رتبه پنجم جاذبههایطبیعی را در جهان داراست. از طرف دیگر رشد پایین اقتصادی کشور و نوسانات قیمت نفت، تبلیغات منفی علیه ایران در سطح بین المللی و انزوای کشور، توسعه ناهمگون گردشگری داخلی و آسیبهای محیطی و فرهنگی ناشی از آن، نیروی جوان و آماده به کارفراوان با توجه به بافت جوان جمعیتی کشور، لزوم برنامهریزی و رشد صحیح گردشگری در کشور را دو چندان نموده است. در این مقاله با توجه به اثرات اقتصادی گردشگری به عنوان مهمترین دلیل توسعه گردشگری و بررسی موقعیت بین المللی گردشگری ایران در براساس گزارش شورای جهانی مسافرت و گردشگری در سال 2013 ، و نیز کارکردهای مثبت و سوء گردشگری در زمینه اجتماعی - فرهنگی و زیست محیطی به روش توصیفی و به صورت کتابخانهای مورد بررسی قرار گرفته و ضرورت برنامهریزی صحیح با رویکرد توسعه پایدار گردشگری به عنوان جامعترین طرح توسعه و لزوم توجه بیش از پیش به این صنعت بزرگ جهانی در کشور نتیجهگیری شده است.

گردشگری، رشد اقتصادی، اثرات فرهنگی و اجتماعی، اثرات زیست محیطی، توسعه پایدار گردشگری