فائزه مناقبی پور - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه شاهرود
مسعود طاهری شهرآئینی - استادیار و عضو هیئت علمی دانشکده معماری دانشگاه شاهرود

معماری به عنوان مقولهای انسانساخت، ارتباط تنگاتنگی با طبیعت دارد. توجه به طبیعت – که معماری، خود زادهی آن است – و طراحی بر مبنای عوامل اقلیمی، با تقویت رویکرد طبیعتگرا و انسانگرایانه معماری راه را برای دستیابی بهشرایط مطلوب زندگی هموار میسازد. باد از جمله عوامل اقلیمی است که تأثیر به سزایی بر آسایش انسان در فضاهای باز شهری و همچنین فضای زندگی میگذارد. وزش باد با توجه به اقلیم هر مکان جغرافیایی قادر است شرایط مناسبمحیطی را فراهم آورد که در عین حال محدودیتهایی را نیز در زمینه طراحی ایجاد میکند. از این رو در طراحی فضاهای مختلف شهری علاوه بر توجه به کیفیتهای عملکردی، بصری و زیباییشناختی، توجه به نوع اقلیم شهر وچگونگی تأثیر باد بر مجموعههای شهری و ساختمان ضروری است. پتانسیلسنجی انرژی باد، استفاده بهینه از آن وکنترل شرایط نامطلوب موجب میگردد تا علاوه بر کاهش آلودگیهای زیستمحیطی و استفاده حداقلی از سوختهای فسیلی، هزینههای ناشی از زندگی ماشینی کاهش یابد. این مقاله با نگاهی به تأثیر باد بر مجموعههای شهری، فضاهایباز و فضای زندگی، نحوه برخورد مناسب با این انرژی را در شرایط مختلف و عناصر گوناگون طراحی بررسی میکند تا بتواند با ارائه راهکارهایی برای افزایش بهرهوری از انرژی باد در تهویه طبیعی ساختمان و کاهش آثار نامطلوب آن در فضاهای شهری، تطبیق عوامل محیطی با شیوههای طراحی را برای معمار و شهرساز میسر گرداند و با هماهنگی حداکثری طبیعت و معماری گامی در جهت بهبود کیفیت زندگی انسان بردارد

آسایش حرارتی، باد، مجموعههای شهری، تهویه مطبوع، بادشکن