تاثیر نظام طبقاتی و فره ایزدی در عناصر ثابت منظومه های حماسی بر پایه ریخت شناسی پراپ

ولادیمیر پراپ در راستای تلاش برای طبقه بندی قصه های عامیانه رویکرد ریخت شنای را ارائه کرد که مرزهای زمانی، مکانی و ملی را درنوردید. سال ها پیش از پراپ جریانی آغاز شده بود که می کوشید با تعریف واحدهای قابل مقایسه، قصه های عامیانه را طبقه بندی و مرزهای آن را مشخص کند، اما پراپ به جای درون مایه به فرم پرداخت و به رغم دیگرمنتقدان این حوزه رویکرد همزمانی را به جای در زمانی به کار برد و خویشکاری را به عنوان واحد اتیک ارائه داد. او کار خود را با تعیین عناصر ثابت و متغیر قصه ها آغاز کرد. این تحلیل با به کار گرفتن این خوانش در حماسه بر آن است که دنیای حماسه دنیایی کمال یافته و انعطاف ناپذیر است و رسالت پهلوان تکرار گذشتگان و سنت هاست. به همین دلیل ایت که عناصر متغیر پراپ، در بافت حماسه ثابت و ایستا هستند که نظام طبقاتی و هرمی جامعه ی ایران و جایگاه فره ایزدی در بستر فرهنگی سازنده آنها می تواند از دلایل آن باشد. این خود توجیه کننده شباهت میان منظومه های حماسی و تقلید در آنها است.

Keywords:

حماسه , ریخت شناسی , عناصر متغیر , نظام طبقاتی , فره ایزدی