عبدالله حسن زاده میرعلی - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سمنان،- نویسنده مسئول
فاطمه ابراهیمی توچایی - کارشناسی ارشد زبان و ادبیات مقاومت

جامعه شناسی ادبیات، به عنوان یکی از جدیدترین حیطه ها در جامعه شناسی، سعی دارد تمامی موارد وعوامل تأثیرگذار در شکل گیری و دگرگونی آثار ادبی را بررسی کند. در این نظریه، واقعیت هایاجتماعی و رویدادهای مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و روابط طبقات و گروه ها که بیشترین تأثیررا در جریانات سیاسی دارند، به نمایش در می آید. در واقع نگاه جامعه شناختی به ادبیات می تواندوضعیت اجتماعی، سیاسی و فرهنگی هر دوره را تا حدودی نمایان سازد. شاعر به دلیل همراهیدیرینه اش با جامعه و حیات اجتماعی، به عنوان مناسب ترین محمل تاریخی و اجتماعی، آثار ونشانه های بیرونی جامعه را در خود به همراه دارد و مطالعه آن از دیدگاه جامعه شناسی ادبی، بسیاری ازواقعیت های ناگفته و دور از دسترس مورخان و جامعه شناسان را در اختیار ما قرار می دهد. غزل بهعنوان یک قالب شعری پیشرو، قابلیت عرضه مسائل سیاسی و اجتماعی را دارد. در اشعار بسیاری ازشاعران متقدم و معاصر نمونه های فراوانی را می توان یافت، که در آن به تعریض یا به صورت مستقیماشاراتی به مسائل اجتماعی و سیاسی شده است، از جمله انتقاد از امیران و زماماداران، انتقاد از اوضاعنابسامان جامعه و بی توجهی به طبقات محروم، انتقاد از وابستگی به بیگانگان و... که در لایه لایسروده های شاعران شعر فارسی دیده می شود.

غزل سیاسی، غزل اجتماعی، جامعه شناسی، شعرفارسی