علیرضا خواجه شاهکوهی - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه گلستان

پژوهش حاضر با هدف شناسایی قابلیت های مؤثر فناوری اطلاعاتی و ارتباطاتی (ICT) بر بهبودکیفیت زندگی در جوامع روستایی، با مطالعه تطبیقی روستای دارای مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطاتو روستای فاقد این مرکز انجام گرفته است که با توجه به پیشرفت های چشمگیر و قابلیت های اینفناوری و همچنین مشکلات پیش روی روستاییان، ضرورت این تحقیق بدیهی به نظر میرسد. روشتحقیق در این مطالعه، توصیفی- تحلیلی و بهصورت پیمایشی انجام گرفته و برای ارائه ی یک تحلیلساختاری، از آزمون های پارامتریک و ناپارامتریک و دیاگرام تحلیل مسیر بهره گرفته شده است.جامعه ی آماری مورد مطالعه در این پژوهش را ساکنین روستای قرن آباد (دارای مرکز فناوری اطلاعاتو ارتباطات) و روستای اصفهانکلاته (فاقد مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات) تشکیل می دهد که بااستفاده از روش نمونه گیری کوکران، تعداد 114 نمونه برای روستای قرن آباد و 108 نمونه برایروستای اصفهانکلاته تعیین و به صورت تصادفی ساده انتخاب شده اند. همچنین برای مقایسه ی سطوحکیفیت زندگی در روستاهای مورد مطالعه، از مجموعهای از مؤلفه ها در سه گروه از شاخص هایاقتصادی، اجتماعی و کالبدی- زیست محیطی بهره گرفته شده است. از آزمون آماری T-test مستقل برای مقایسه ی وضعیت اقتصادی روستاییان استفاده شده است که نتایج، تفاوت معناداری را تا سطح %99 بین وضعیت درآمدی و هزینهی خانوار روستاهای دارای مرکز فناوری اطلاعاتی و ارتباطاتی و فاقد این مرکز نشان م یدهد. از آزمون مان ویتنی برای مقایسه ی سطح کیفیت زندگی در ابعاد اجتماعی-فرهنگی و کالبدی زیست محیطی استفاده شده است که نتایج حاکی از اختلافی معنادار در رابطه باابعاد مذکور در روستاهای مورد مطالعه می باشد، به گونه ای که برای بیشتر گویه ها تفاوت معنادار تاسطح 99 % حاصل شده است. با توجه به دیاگرام تحلیل مسیر، مهمترین متغیر تأثیرگذار بر کیفیتزندگی روستاییان، وجود مرکز فناوری اطلاعات در روستای قرن آباد می باشد که «ضریب بتا» به دست آمده (0/923)، خود گویای این واقعیت است.

فناوری اطلاعات و ارتباطات، کیفیت زندگی، روستاییان، شهر گرگان