محمود فال سلیمان - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه بیرجند- نویسنده مسئول
حجت الله صادقی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه اصفهان
محمدمحسن فروزان - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه پیام نور واحد بیرجند

یکی از ابتکارات قانون شوراها، تعریف یک مقام اجرایی به نام دهیار در هر روستا است که وظیفه ی اجرایمصوبات شورای اسلامی روستا را بر عهده دارد. عملکرد دهیاری ها در قالب سه دسته شاخص هایاجتماعی، اقتصادی و محیطی کالبدی گنجانده می شود. با توجه به اهمیت نقش مدیریت روستایی وناکارآمدی نسبی در این زمینه در سالهای متمادی و به لحاظ تغییرات اخیر در عرصه ی واگذاری مدیریتروستایی به دهیاریها، در این پژوهش به ارزیابی نقش دهیاری ها در ساماندهی بحران های بهداشتی درنواحی روستایی بخش شوسف شهرستان نهبندان می پردازیم. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و ازنظر روش، توصیفی - تحلیلی است. حجم نمونه را 310 سرپرست خانوار ساکن در 39 روستای دارایدهیاری بخش شوسف شهرستان نهبندان و 39 دهیار تشکیل می دهد. برای تحلیل داده ها از نرم افزارآماری spss آزمون پارامتری t یک نمونه ای استفاده شده است. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشانمی دهد که حمله آفات نباتی، انتقال بیماری، اسهال و سوء تغذیه از جمله بحران های بهداشتی و درمانیاساسی هستند. ارزیابی وضعیت دهیاری ها با توجه به نظر خودشان در این زمینه، گویای این مطلب استکه مشارکت دهیاری ها در طرح های پیشگیری از بحران های بهداشتی - درمانی در حد متوسط به پایینبا سطح معناداری (0/806) و میزان تأثیرگذاری مشارکت دهیاریها در طرحهای پیشگیری از بحران هایبهداشتی - درمانی چشمگیر و در حد زیاد با سطح معناداری(0/00) و مشارکت آنان بر ساماندهی بهداشت عمومی منطقه هنگام وقوع بلاهای طبیعی در حد متوسط با سطح معناداری (0/42) بوده است. همچنین میزان رضایت روستاییان منطقه از مشارکت دهیاری ها در طرح های پیشگیری از بحران های بهداشتی درمانی، مطلوب است.

ارزیابی، دهیاری ها، بحران بهداشتی- درمانی، سکونتگاه های روستایی