علی اکبر عنابستانی - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران- مسئول مکاتبه
محمدجواد خوش چهره - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

با وقوع تحولات ساختاری در زمینه گردشگری در سطح کشور و بهویژه رواج گردشگری در نواحی روستایی پیرامونشهرهای بزرگ، احداث خانه های دوم یا خانه های تعطیلات با هدف گذران اوقات فراغت در روستاهای ییلاقی کشور آغازشده است. ناحیه مورد مطالعه با برخورداری از موقعیت ممتاز طبیعی و بوم شناسی و با توجه به نزدیکی به کلان شهرمشهد، پذیرای بسیاری از گردشگران خانه های دوم در محیط های روستایی است. در این مقاله تلاش شد تا آثاراجتماعی ناشی از حضور گردشگری خانه های دوم در سکونتگاه های روستایی شهرستان بینالود بررسی شود. روشتحقیق در این مطالعه از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی و همبستگی است. جامعه آماری تحقیق،چهارده روستای دارای بیش از پنجاه خانه دوم است که بخش عمده ای از داده های آن بر اساس مطالعات میدانی و باروش نمونه گیری (کوکران) از سطح 255 خانوار نمونه منطقه و 238 گردشگر خانه دوم جمع آوری شده است. نتایجپژوهش نشان می دهد که گسترش این پدیده در روستاهای مورد مطالعه با تضاد و دوگانگی بین دو جامعه، الگوبرداریساکنان بومی از گردشگران، ناهنجاری های اجتماعی و... اثرات منفی و با تأثیرات مثبت فرهنگی ساکنان خانه های دومبر ساکنان بومی، افزایش اعتمادپذیری ساکنان بومی و احساس امنیت اجتماعی آنان و...، تأثیرات مثبتی را در بعداجتماعی در پی داشته است؛ به طوری که نتایج آزمون های تی و لون تفاوت معناداری را بین نظرات روستاییان وگردشگران خانه های دوم نشان می دهد. متغیر گردشگری خانه های دوم، 16/9 درصد تغییرات اجتماعی در زندگی روستاییان را تبیین می کند. با توجه به پیامدهای این پدیده بر نواحی روستایی لازم است برای قرارگیری بندهایقانونی در شرح وظایف دهیاری ها و بخشداری ها جهت شفافیت برخوردهای مسئولین ذی ربط درباره مسایل خانه هایدوم و استفاده از روش های کیفی جهت شناخت عمقیتر مسأله در منطقه، پژوهش هایی انجام گیرد.

اعتمادپذیری، جاذبه های گردشگری، الگوبرداری، احساس امنیت اجتماعی، بینالود