بررسی الگوی تطبیقی گسترش نابرابری های اجتماعی در مناطق حاشیه نشین شمال شهر تبریز طی بازه زمانی 1385-1375

حاشیه نشینی در ایران همانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه، نمودی از روند رو به رشد نابرابری های فضایی درشهرها است. این شیوه سکونت، در شهر تبریز- به عنوان یکی از کلان شهرهای کشور- با سرعت روزافزونی افزایش می یابد.بنابراین شناخت نارسایی ها و کمبودها در سطح مناطق حاشیه نشین ضرورتی اجتناب ناپذیر است. با توجه به اهمیتتحلیل فضایی نابرابری ها در مناطق حاشیه نشین شهری، هدف این پژوهش تحلیل توزیع نابرابری های اجتماعی و نشاندادن حرکات این نابرابری ها از حاشیه جغرافیایی به متن یا برعکس در مناطق حاشیه نشین شمال شهر تبریز است. روشپژوهش، کاربردی از نوع توصیفی، تحلیلی و تطبیقی است که از مدل تحلیل عاملی در محیط نرم افزار کامپیوتری SPSSاستفاده شده است. در این پژوهش، پانزده شاخص اجتماعی به چهار عامل ترکیبی در سال 1375 و سه عامل در سال1385 تبدیل شده و نتایج با بهره گیری از مدل تحلیل عاملی برای ارزیابی نابرابری های اجتماعی استفاده شده است. براساس یافته های اولیه در مورد شاخص های اجتماعی، از 2090 بلوک در سال 1375 ، تعداد 36 بلوک معادل 1/73 درصد خیلی مطلوب، 311 بلوک معادل 10/1 درصد مطلوب، 1312 بلوک معادل 62/76 درصد وضعیت متوسط، تعداد 412 بلوک معادل 19/71 درصد نامطلوب و تعداد 119 بلوک معادل 5/6 درصد بسیار نامطلوب شناخته شده اند. همچنین بر اساس یافته های اولیه از 2116 بلوک در محدوده مورد مطالعه در سال 1385 نیز تعداد 71 بلوک معادل 3/35 درصد خیلی مطلوب، 1031 بلوک معادل 48/73 درصد مطلوب، 816 بلوک معادل 38/56 درصد وضعیت متوسط، تعداد 153 بلوک معادل 7/23 درصد نامطلوب و تعداد 45 بلوک معادل 2/13 درصد بسیار نامطلوب شناخته شده اند. آمارها بیانگر آن است که شاخص های اجتماعی در محدوده مورد مطالعه از سال 1375 تا 1385 ، ارتقای کمی و کیفی پیدا کرده است. ازجمله روش های اجرایی برای ارتقای این شاخص ها می توان از زمینه سازی برای مشارکت زنان در فعالیت های مختلفاقتصادی- اجتماعی و آموزش های فنی و حرفه ای برای مهاجران اشاره کرد.

Keywords:

نابرابری های اجتماعی , مناطق حاشیه نشین , تحلیل عاملی , تبریز