حمیدرضا شریف - استادیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

بیش از نیم قرن از آموزش معماری در ایران میگذرد و طی این دوران همواره در سرفصل دورههای مختلف،دروس طراحی معماری یکی از مهمترین دروس در زمینه آموزش معماری امروز ایران بهشمار میآمده است. در روند عمومی آموزش این دروس، آموزش و درک مفاهیم بر اساس رابطه استاد و شاگردی شکل گرفته است که در آن دانشجو با قوه خلاق خود به دنبال ایدهیابی و مدرس با دیدگاهی نقادانه به پردازش و ارزیابی ایده میپردازند. برخی از دانشجویان از این روش آموزش گلهمند هستند و میگویند که مدرسان فقط از کارهای آنها ایراد میگیرند و تصور میکنند که این نوع آموزش مانع خلاقیت آنهاست. از طرف دیگر، بهنظر میرسد که در واقعیت این مشکل در عملکرد برخی از مدرسان وجود دارد. در این مطالعه تلاش شده است تا چارچوب علمی برای بررسی نحوه ارزیابی نقادانه مدرس و یافتن وجوه مثبت و منفی آن در خصوص تفکر خلاق دانشجو ارائه شود. در سالهای اخیر، تفکر بهعنوان موضوعی اصلی مورد توجه اندیشمندان مختلف، بهخصوص روانشناسان شناختی، قرار گرفته است. از این رو، نظریههای در حوزه روانشناسی شناختی بهعنوان مبنای مناسبی در این تحقیق در نظر گرفته شده است. نتایج بررسی، به منظور استفاده آگاهانه از روش نقد، وجوه تفکر انتقادی مدرس و تأثیر آن بر تفکر خلاق دانشجو را نشان میدهد.

کارگاه طراحی معماری، تفکر طراحی، تفکر انتقادی، تفکر خلاق