سیدمصطفی شهرآیینی - استادیار گروه فلسفه دانشگاه تبریز
عزیزه زیرک باروقی - کارشناسی ارشدفلسفه ازدانشگاه تبریز

دکارت درتامل نخست شکهایی را درباره هرچیزی که میتوان درآن تردید کرد مطرح می کند ودرتاملات بعدی می کوشد به همه این شک ها بنوعی پاسخ گوید وبا این کار نشان میدهد که حتی باوجود شکهای افراطی بازهم امکان نیل به معرفت یقینی وجود دارد به این معنا که میخواهد باخود شک به مصاف باشک برخیزد انچه دراین مقاله مدنظر است این است که ایا دکارت توانسته است بنابه ادعای خود پس ازتامل نخست درتاملات دوم تا ششم یک به یک شکهای مطرح درتامل نخست را به یاری روش تحلیل نفی کند نویسندگان مقاله برانند کهدکارت واپسین و درواقع افراطی ترین شک خود را درتامل نخست یعنی فرض اهریمن بداندیش را با این شک برنامه تردید افکنی اوکامل میشود ووجود عالممادی یک سره درمظان تردید واقع میشود درهیچ کجای تاملات و حتی درپاسخ به اعتراضات هفت گانه برطرف نکرده است به نظر می رسد اودرادامه تاملات جایگاه و نقش اهریمن بداندیش را درنظام فلسفی اش فراموش می کند و یاانکه نمی تواند خود راازچنبره این فرض شکاکانه برهاند دراین مقاله مابااستناد به ارای خود دکارت و اشاره به نظرات چندی ازشارحان و مفسران او می کوشیم به جایگاه و نقش اهریمن بداندیش درسیرشک دکارتی و میزان موفقیت او درغلبه برشک بپردازیم و معضلی را که به نظر می رسد نظام فلسفی دکارت دراین راستا با آن روبروست بازنماییم

شک ، فرض خدای فریبکار ، فرض اهریمن بداندیش ، عالم خارج ، شکاکیت ، نظام فلسفی دکارت