حسین اترک - دانشیارگروه فلسفه دانشگاه زنجان

نظریه اعتدال که خاستگاه آن یونان باستان وارا افلاطون و ارسطو است رایج ترین نظریه اخلاقی دربین حکمای اسلامی مانند کندی فارابی ابن سینا مسکویه خواجه نصیرطوسی و دیگران است براساس این نظریه فضایل اخلاقی ازرعایت اعتدال و میانه روی توسط قوای نفس و رذایل اخلاقی ازافراط و تفریط قوا دراعمال خود پدید می اید حکمای اسلامی گرچه دراین نظریه متاثر ازافلاطون و ارسطو بودند ولی ابتکارات و نواوریهای زیادی درآن وارد کرده اند دربین حکمای اسلامی ابن سینا مسکویه خواجه نصیرطوسی راغب اصفهانی بیشترین نواوریها را دراین نظریه داشته اند برخی ازاین نواوریها عبارتنداز: ادغام قاعده اعتدال ارسطو با نفس شناسی افلاطون تقسیم فضایل به چهارورذایل به هشت جنس عالی قراردادن انواعی ازفضایل و رذایل فرعی تحت این اجناس عالی اضافه کردن معیار کیفیت ردائت به معیارکمی افراط و تفریط ارسطو تفکیک معانی مختلف عدالت اضافه کردن فضایل دینی و عرفانی به فهرست فضایل و ارایه الگوی جامع برای معالجه امراض نفسانی

اخلاق اسلامی ، نظریه اعتدال ، قوای نفس ، فضایل و رذایل اخلاقی