ام البنین نیک بختی - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی مهندسی، گروه زمین شناسی ، دانشگاه اصفهان
مرتضی هاشمی - عضو هیات علمی ، گروه زمین شناسی، دانشگاه اصفهان
مهرداد بانی خیر - کارشناسی ارشد زمین شناسی مهندسی، شرکت مهندسین مشاورآبگیر
امیر خبازی - داشنجوی دکتری زمین شناسی مهندسی، گروه زمین شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد

درهنگام اجرای پروژه بزرگراه خطه حرم تاحرم، قطعه قم –گرمسار، بروز بهم ریختگی وایجاد شکاف های عمیق درخاک کیلومتری های 107 تا 109، نگرانی هایی درخصوص گسترش این شکاف ها وآسیب به مسیر درحال احداث به وجودآورد. درابتدای امر وعلی رغم بررسی های مقدماتی، علت این شکاف ها همچنان ناشناخته ماند،عوامل مختلفی رادربوجود آمدن این شکافهای عظیم موثر می دانستند که ازجمله آنها، پدیده فرونشست دراثرپایین رفتن سطح آبهای زیرزمینی، به علت برداشت، وجودقنات، عوامل تکتونیکی مانند گسلها، انحلال خاکهای گچی ونمکی رامی توان نام برد. درتحقیق حاضرباانجام بررسی های دقیق صحرایی ، انجام ازمون های برجای صحرایی، نمونه برداری وانجام آزمایش های آزمایشگاهی ، ویژگی های زمین شناسی مهندسی این خاک ها تعیین گردید وبراساس نتایج به دست آمده ، عوامل محیطی موثردرشکل گیری وتوسعه این شکاف ها موردشناسایی قرارگرفتند. نتایج تحقیق نشان می دهد، دوعامل اصلی پتانسیل زیاد رمبندگی خاک و رواناب های سطحی، موجب به وجودآمدن این شکاف ها هستند. درنهایت براساس شرایط موجود محیطی وشرایط پروژه ، راهکارمناسبی برای پیشگیری ازتشکیل و توسعه این شکاف ها درمحدوده بزرگراه، ارائه گردیده است تا بااجرای راهکارهای علاج بخشی، توسعه پایدار این زیرساخت مهم حمل ونقل تضمین گردد.

عوامل محیطی، بزرگراه حرم تاحرم، شکاف های عمیق، روش های علاج بخشی