مظاهر راستگو - کارشناسی ارشد فیزیک هسته ای، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران
مسعود عبدالله زاده - دکتری فیزیک ، دانشگاه جامع امام حسین (ع) ، تهران ، ایران
جواد افشار - کارشناسی ارشد پدافند غیرعامل، دانشگاه جامع امام حسین (ع) ،تهران ، ایران

مواد رادیواکتیو یکی از انواع آلاینده های زیست محیطی هستند که با توجه به استفاده روز افزون از مواد هسته ای در تولید انرژی امروزه مورد توجه قرار گرفته است آلودگی ناشی ازاین مواد در محیط زیست ممکن است در اثر استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای نظیر نیروگاههای هسته ای ودفع ضایعات هسته ای یا در نتیجه استفاده غیر صلح آمیز تسلیحات هسته ای ویا در اثر رادیواکتیویته طبیعی ایجاد شود بطور کلی پرتوهای یونیتران ناشی ازاین مواد می توانند اثرات سو رادیولوژیکی در بدن ایجاد کنند این اثرات می توانند بصورت اثرات قطعی یا احتمالی ناشی از پرتوگیری خارجی ( برخورد پرتو به انسان ) ویا پرتوگیری داخلی ( ورود عناصر پرتو زا به بدن ) باشد پرتوهای یونیزان با قابلیت یونیزه کنندگی اتم ها ، موجب بروز آثار بیولوژیکی نظیر اثرات ژنتیکی سوختگی پوست وآب مروارید شده واحتمال بروز آنها با افزایش دز بیشتر می شود در صورتی که دز اعمال شده به بدن از حدود مشخص بیشتر باشد اثرات قطعی بروز خواهد کرد وبا افزایش دز مرگ سلولی اتفاق می افتد ودر نهایت منجر به مرگ فرد پرتو دیده می شود اثرات احتمالی در تمام سطوح پرتو گیری اتفاق می افتد یکی از عواقب خطرناک اینگونه پرتوگیری احتمال بروز سرطان می باشد یکی از اهداف اصلی حفاظت وکنترل رادیولوژیکی محیط زیست پایش انسان ونسلهای آینده در برابر اثرات زیانبار پرتوگیری ناشی از پرتوهای یونیزان می باشد مواد زیست محیطی شامل هوا آب خاک وپوشش گیاهی یکی از مسیرهای مهم پرتوگیری انسان می باشند از این رو با توجه به اهمیت شناسایی عوامل آلاینده هسته ای زیست محیطی وحفاظت در برابر آنها همواره میزان رادیوالکتیوته دراین مواد باید توسط اقدامات نظارتی نظیر طیف سنجی گاما کنترل وارزیابی شود.

آلودگی هسته ای ،پرتوگیری ،رادیواکتیویته ،نمونه های زیست محیطی