پهنه بندی ضرایب منحنی سنجه رسوب در حوضه های آبریز گلستان به روش حد وسط دسته ها در مقایسه با روش فصلی

در مباحث مهندسی رودخانه بررسی مقدار حمل رسوب از اهمیت ویژه‏ای برخوردار است. برای برآورد بارمعلق رودخانه ها به طور کلی دو روش وجود دارد: 1) استفاده از مدل های تجربی و ریاضی، که براساس مفاهیم فیزیکی انتقال ذرات و حل معادلات هیدرودینامیک رسوب استوار است. برای استفاده از این مدل ها اغلب داده های متنوعی مانند دانه بندی رسوبات، دمای آب، وزن مخصوص و لزجت آب، سرعت جریان، شکل مقطع رودخانه، ضریب زبری و شیب کناره نیاز است 2) استفاده از یک رابطه همبستگی بین دبی رسوب و دبی جریان. در این روش یک یا چند منحنی بر داده های رسوب برازش داده می شود که رایج ترین فرم آن، منحنی توانی به صورت Qs=aQwb می باشد. در این رابطه Qs دبی رسوب، Qw دبی آب و a و b ضرائب ثابت می باشند. در مختصات لگاریتمی مقدار ضریب a فاصله قائم محل تقاطع بهترین برازش با محور قائم تا مبدأ مختصات و مقدار نمای b برابر با شیب خط بهترین برازش است در تحقیق حاضر نیز با روش های USBR با دسته بندی سالانه، فصلی، ماهانه، حد وسط دسته ها، دبی کلاسه، دوره مشابه هیدرولوژیکی، دوره کم‏آبی- پرآبی، وضعیت هیدروگراف جریان، QMLE, MVUE, FAO و Smearing اقدام به برآورد رسوب معلق در ایستگاه هیدرومتری منتخب استان گلستان با دوره‏ی آماری بیش از 30 سال شده است. در این تحقیق سعی بر این است که با استفاده از آمار طولانی مدت رسوب در ایستگاههای هیدرومتری استان گلستان این ضرایب محاسبه و سپس روش حد وسط دسته ها با روش فصلی در روش USBR با هم مقایسه شدند. از مقایسه دقت دو روش این نتیجه حاصل شد که روش حد وسط دسته ها دارای دقت بالاتری در قیاس با روش فصلی می باشد.

Keywords:

رسوب , فرسایش , منحنی سنجه , گرگانرود