مصطفی توانا - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران

پایداری اجتماعی یکی از مفاهیم نوین در مبحث توسعه پایدار می باشد که در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. همچنین امروزه یکی از مهمترین ارکان توسعه پایدار در شهر و محلات شهر معرفی شده است که با مفاهیمی کلیدی همچون حکمروایی خوب شهری ، سرمایه اجتماعی و سازمان های مردم نهاد در هم تنیده شده است. در دو دهه اخیر مفهوم پایداری اجتماعی به یکی از مدل های جدید توسعه در آمده و با ابعاد اجتماعی، اقتصادی، محیط زیستی و سیاسی توسعه ترکیب شده است. مؤلفه هایی که آنها را «ابعاد» و یا «پایه های» توسعه پایدار می نامند و محققان اجتماع محلی هرکدام به میزان متفاوتی به آن توجه کرده اند. هدف این مقاله شناسایی مولفه های موثر بر پایداری اجتماعی در محلات پراکنده روی شهر (محله شاد آباد تهران) که بر اثر توسعه افقی شهر به وجود آمده است می باشد. بدین منظور از روش تحلیل عاملی و ضریب همبستگی پیرسن در نرم افزار SPSS برای تحلیل داده های بدست آمده از تعداد 300 پرسشنامه و برداشت میدانی از محله شاد آباد استفاده شده است. بدین منظور پایداری اجتماعی از دو بعد عینی و ذهنی مورد سنجش قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد عوامل زمینه ای چون مهاجرت و ناتوانی اقتصادی در پایداری اجتماعی محله شادآباد نقش اساسی و تعیین کننده دارند. نتایج حاصله، سطح پایین پنج عامل سرمایه اجتماعی، رضایتمندی فردی، رضایت از محله، کنش اجتماعی و حس تعلق را در محله شادآباد، عوامل اصلی پایین بودن پایداری اجتماعی محله معرفی می نماید.

پایداری اجتماعی ، توسعه پایدار ، پراکنده رویی ، سرمایه اجتماعی ، شادآباد ،