امین میرشکاری - کارشناس ارشد جامعه شناسی و دبیر آموزش و پرورش

مسئله ی توجه به زنان و حقوق سیاسی، اجتماعی آنان از دیرباز مورد توجه جنبش های برابری خواهانه ی جنسیتی همچون فمینیسم بوده است. در این بین و پس از گذشت تقریباً دو قرن از ظهور نخستین جنبش زنانه که پس از انقلاب فرانسه رخ داد، تأثیرگذاری رسانه ها بر فرهنگ توده ی مردم باعث شد نظریات فمینیستی راه خود را در حوزه ی هنر هفتم باز کنند و با افکار و اندیشه های حمایت از حقوق زنان و ترغیب آنان به بازنمایی هویت حقیقی شخصی شان موجبات به وجود آمدن موج نویی در سینمای چند دهه اخیر باشد. سینمای ایران نیز به فراخور تغییرات اجتماعی، ادامه ی راه این چنین فیلم هایی را در پیش گرفت و شاهد ظهور فیلمسازانی بوده که بیان مصائب و مشکلات زنان را سرلوحه ی تم اصلی خود قرار داده اند. مقاله ی حاضر می کوشد با استفاده از صورت های فمینیستی و همچنین فمینیسم در سینما، روابط متقابل میان دو جنس در سینمای تهمینه میلانی، کارگردان نام آشنای ایرانی را با تحلیلی جامعه شناسانه مورد بررسی قرار دهد. روش تحقیق، اسنادی است که در آن دو فیلم واکنش پنجم و تسویه حساب این فیلمساز به عنوان سند مورد توجه قرار گرفته اند. پس از بیان خط مشی های اصلی مکاتب و نظریات فمینیستی مشخص گردید که تهمینه میلانی فیلمسازی است که آثار خود را با افکار فمینیستی به طور خاص و فمینیسم رادیکال به طور خاصمی سازد و بدین صورت سعی دارد دید و برداشت پدرسالارانه ی جامعه ی خود نسبت به جنس زن را به مخاطب بشناساند و فراتر از این، زنان را به انقلاب علیه شرایط مردانه ی محیط خود ترغیب می کند.

فمینیسم، سینما، میلانی، واکنش پنجم، تسویه حساب