علی مرادی - کارشناس ارشد رشته آب و هواشناسی
سیروس خداداده - دانشجوی دکتری اقلیم شناسی
زهرا صمدی - کارشناس ارشد رشته ژئومورفولوژی در برنامه ریزی محیطی

بارش های رگباری همه ساله در ایران و جهان خسارت های شدید جانی و مالی را به بار می آورند. پژوهش حاضر، به منظور بررسی سینوپتیک بارش های رگباری مولد سیلاب رودخانه خیاوچای مشکین شهر در روز 3 خرداد 1392 به انجام رسیده است. این پژوهش، با دیدگاه محیطی به گردش جو صورت گرفته است و در این راستا ابتدا میزان بارش-های ثبت شده برای سیلاب حادث شده و همچنین آمار دبی سیلاب روزانه ایستگاه هیدروگرافی رودخانه خیاوچای از سازمان آب منطقه ای استان اردبیل تهیه گردیده و سپس با دریافت داده های سطح فوقانی جو و تحلیل آنها، علل ریزش بارش های رگباری مشخص شده است. نقشه های مورد استفاده در این پژوهش نقشه های فشار سطح دریا (slp) و سطح 500 هکتوپاسکال (hgt) برای بررسی علل روزهای همراه با سامانه های سیل زا در منطقه، نقشه های وزش رطوبتی برای بررسی وضعیت شار رطوبتی و نقاط همگرای رطوبتی و نقشه های پیچانه جوی، امگا و تاوایی سطح 500 هکتوپاسکال برای مشخص کردن وضعیت پایداری و ناپایداری جریان هوا استفاده شده است تحلیل نقشه های جوی نشان دادند که مهمترین عامل ایجاد سیلاب در محدوده ی مورد مطالعه، نفوذ زبانه های کم فشار ، وجود بلوکینگ امگایی ، وزش بادهای غربی و جنوب غربی بوده است. همچنین وجود امگا و پیچانه جوی منفی و تاوایی مثبت در نقشه های روز های اوج بارش در سطح 500 هکتوپاسکال، نشان دهنده تاثیرات جو فوقانی بر ایجاد ناپایداری ها و بارش های رگباری در منطقه شده است.

بارش های سیل زا، تحلیل سینوپتیک، رودخانه خیاوچای، الگوهای گردشی