احسان ارشاد سرابی - کارشناس ارشد شهرسازی، برنامه ریزی منطقه ای دانشگاه علوم و تحقیقات تهران
مژده روحی - کارشناس شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد
فرهاد فرشید - دانشجوی کارشناس ارشد طراحی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

تخصیص عادلانه و عاقلانه زمین به فعالیتها (زراعت،باغداری،جنگل،مرتع،صنعت و معدن،شهر و روستا........) از مباحث مهم در امور برنامه ریزی است که اصطلاحاً آمایش نامیده میشود.آمایش منطقه ای نوعی برنامه ریزی است که نیازهای و کمبودهای موجود در سطح منطقه را شناسایی و راهکارهایی کارآمد برای این مناطق معرفی میکند که در آن حفظ منابع زیست محیطی و توسعه لازم و ملزوم یکدیگرند.این مقاله باهدف شناخت شاخص های (جغرافیایی،اقتصادی و اجتماعی) ناحیه گیلان مرکز و چگونگی ارتباط این عناصر با دیگر عناصر نظام برنامه ریزی کشور با استفاده از SWOT-AHP و درنتیجه سنجش قابلیتها و محدودیتهای ناحیه گیلان مرکز به لحاظ توسعه صورت گرفته است.برای حصول بدین مقصود،با بهره گیری از فن SWOT اقدام به شناسایی نقاط قوت و ضعف (عوامل داخلی) و فرصتها و تهدیدها (عوامل خارجی) گردید و با استفاده از مدل AHP و به کمک نرم افزار expert-choice اهمیت و وزن هر یک از قوت ها ،ضعف ها، فرصت ها، و تهدیدات محاسبه شده است. بدین ترتیب با توجه به وزن های محاسبه شده اولویت راهبردها مشخصشده است. یافته های این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی انجام گرفته .نشان می دهد مهمترین فاکتورها بهمنظور برنامه ریزی پایدار ناحیه گیلان مرکز به ترتیب نابودی اراضی کشاورزی به واسطه رشد مرز شهرها، امکان به کارگیری انرژی های نو و تجدید پذیر و مخاطرات زیست محیطی می باشد.نهایتاً نیز با توجه به وزن های محاسبه شده راهبرهای توسعه ناحیه ارائه شده است.

آمایش منطقه ای ، ارزیابی راهبردهای توسعه ، ناحیه گیلان ، مدل SWOT-AHP