نسترن احمدی مرند - دانشجوی کارشناس ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، آذربایجان شرقی، تبریز
لیدا بلیلان اصل - استادیار دانشکده معماری و هنر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

یکی ازمهمترین نیازهای روانی بشرشادمانی و نشاط است، انسان همانند بسیاری دیگر از موجودات کره خاکی زندگی اجتماعی دارد و از این رو نیاز وی به شادمانی به صورت نیاز به زندگی و فعالیت درمحیطی سرزنده متبلور می شود، شهر به عنوان پیچیده ترین مکان اجتماعی ساخته شده به دست بشر نیازمند آن است که بافتی سرزنده داشته باشد، بافتی متشکل ازفضاهای شهری سرزنده. درمباحث مختلف طراحی شهری تعاریف مختلفی ازسرزندگی درفضاهای شهری آمده است که هرکدام معیارهای کالبدی مختلفی را برای سنجش این ویژگی در اختیار طراحان منظر و محیط قرار می دهند ولی آنچه اهمیت دارد تاثیری است که یک فضای شهری از منظر روانشناختی بر شهروندان گذاشته آنان را به انجام فعالیت های مفید ازجمله پیاده روی درمسیرها تشویق می نماید و همچنین امکان انجام فعالیت های اقشار مختلف رادرکمال امنیت فیزیکی و روانی فراهم می آوررد. شناسایی عوامل موثر در سرزندگی یک فضا میتواند در جهت تحلیل وضع موجود و تصمیمات آتی به منظور ارتقاء سطح کیفی فضاهای عمومی شهر و جلوگیری از تکرار نواقص در ساخت مکانها و فضاهای شهر موثر واقع گردد. مقاله حاضر با نشان دادن اهمیت سرزندگی فضاهای شهری به عنوان عامل موثر در بهبود کیفیت فضاهای شهری به بررسی عوامل تاثیرگذار بر سرزنگی فضا و در نتیجه نشاط و شادمانی مصرف کنندگان آن فضا می شود، می پردازد. در نتیجه پژوهش عوامل موثر بر جذابیت و رضایت، عوامل موثر بر ماندگاری تصویر ذهنی شهروندان و تنوع و نفوذپذیری فضا به عنوان عوامل موثر بر سرزندگی فضا معرفی شد و راه کارهایی برای رسیدن به آن مطرح شد که سازگاری، انعطاف پذیری،. نورپردازی مناسب، قابلیت دسترسی فضا به وسایل نقلیه عمومی، ایجاد فضای نشستن، متنوع نمودن زمان های استفاده از فضا، ایمنی عابرین از وسایل نقلیه، اختصاص دادن فضای خیابان به پیاده و کف سازی مناسب، ایجاد فضاهای نیمه باز برای خرید و فروش به شکلی جذاب (مانند آلاچیق های فروش موقت) و فضایی برای برپایی بازارهای خیریه و ... از جمله ی آنهاست.

فضاهای شهری ، سرزندگی ، نشاط و شادمانی ، کیفیت فضا