بررسی تاثیر فرآیند ادراک در رابطه انسان محیط و نقش آن در طراحی محیط شهری

نحوه ادراک محیط یکی از مباحث و مفاهیم کلیدی در حوزه مطالعات متقابل انسان- محیط در مقیاس های کلان و خرد است. از آنجا که نظام عصبی و ادراکی انسان مسئول برقراری ارتباط بین انسان و محیط زیست اوست و امکانات و محدودیت های خاصی دارد لذا نمی توان بدون توجه و اشراف کافی به فرایندهای درک و فهم محیط از سوی مردم و سازوکارهای مرتبط با آنها، مبادرت به مداخله در محیط کرد. زیرا همین درک و فهم است که در نهایت تعبیر و تفسیر آنان را از محیط و جهان پیرامونشان شکل می دهد و اغلب به شکل رفتار در محیط بروز و ظهور پیدا می کند. انسان جهت برقراری ارتباط و تعامل با محیط نیازمند کسب اطلاعات از محیط اطراف خود است. محیط اطراف، یا به عبارتی، جهان واقعی، همواره به عنوان فرستنده، اطلاعات مربوط به خود را در ابعاد و به روش های مختلف ارسال می کند. انسان نیز همواره، به عنوان گیرند ه ی این اطلاعات و همچنین بخشی از محیط را دریافت می کند. یکی از مهم ترین و ضروری ترین ابعادی که در طراحی محیط (طراحی شهری و معماری) باید به آن دقت شود؛ فرایند احساس ادراک و شناخت محیطی است که تجربه مکان را برای انسان هموار می سازد. برای ساختن محیط های سازگار و متناسب با نیازهای ادراکی رفتاری شهروندان باید شناخت صحیح و دقیق از رابطه بین انسان و محیط بدست آورد. به عبارت دیگر، در طراحی محیطی شناخت رابطه بین عناصر و شکل محیط و تأثیر آن بر سطوح مختلف رفتاری، احساسی و ادراکی استفاده کننده از محیط دارای اهمیت خاصی است . لذا در این مقاله پس از بررسی مفاهیم پایه در روانشناسی محیطی از جمله فرآیند ادراک، احساس و شناخت، به نحوهادراک محیط شهری وعوامل تاثیر در آن پرداخته می شود.

Keywords:

ادراک , ارتباط انسان و محیط , فرآیند احساس , طراحی محیط , روانشناسی محیطی