جمال الدین مهدی نژاد - هیئت علمی تمام وقت دانشگاه شهید رجایی تهران
رعنا نجاری نابی - دانشجوی دوره دکتری معماری دانشگاه شهید رجایی تهران

هر بخش از فضای ساخته شده و یا هر واحد معماری شهری، بی توجه به شکل و اندازه اش، قابلیت آن را دارد که مفاهیم و معناهایی خاص را منعکس سازد. وجود معانی و مفاهیم در فضای معماری، آن جایی بیش تر متراکم می شود که فرهنگ غنی تر در امر شکل دادن به فضا دخالت داشته باشند. جست و جو و شناخت مظاهر و علائم فرهنگی موجود در کالبد شهرها، به شناخت و تعیین ارزش ها و مفاهیم خاصی که بین مردم شهر وجود داشته، می پردازد. پیوند های اجتماعی فرهنگی تعیین کننده ارزشهای جامعه به شمار می آیند. فضاهای شهری به عنوان جزئی از ساخت شهر که الگوی عملکردی خاصی دارد، در بر گیرنده بخشی از روابط اجتماعی و فرهنگی در کالبد جامعه است و در رابطه متقابل با آن ها است.هدف از پژوهش حاضر دستیابی به تعامل میان فرهنگ و روابط اجتماعی و فضای معماری_ شهری است که باعث افزایش مشارکت و حضور مثبت مردم در این فضاها، و در نتیجه سبب افزایش حس تعلق به مکان می گردد. دستیابی به اصول این مقاله با روش تحقیق توصیفی تحلیلی و در قالب مطالعه ای کیفی به انجام رسیده و به دنبال این پرسش است که چگونه روابط و بنیان های فرهنگی و اجتماعی در ماندگاری معماری بومی اثر گذار بوده است. نتایج حاصل نشان می دهد که با توجه به تغییر نیازهای مردم در طول چند دهه، برخی فضاهای معماری با کالبد بومی و کهن خود در برآوردن نیازهای اجتماعی و فرهنگی انسان مدرن موفق عمل کرده است و نیاز به ارائه توجه قوی در معماری بومی، منجر به پایداری فرهنگی و اجتماعی می گردد.

پایداری فرهنگی و اجتماعی ، احیا ، بناهای بومی ، بازار تبریز