محمود رئوفی فرد - فوق لیسانس هواشناسی، اداره کل هواشناسی شهرستان قم

تغییر اقلیم طی سالهای اخیر تأثیرات فراوانی در وقوع زمانی و مکانی بروز پدیده های مختلف جوی و اقلیمی داشته است بطوریکه در بررسی بعمل آمده، نقش مقوله تغییر اقلیم در وقوع سیلابهای متعدد طی دهه های اخیر در شهرستان قم مشهود می باشد. پدیده سیل از مخرب ترین پدیده های جوی و اقلیمی است که 40% مصائب طبیعی کره زمین را به خود اختصاص داده است. بهترین روش پیش بینی این پدیده، تخمین مقدار آب قابل بار سیستم بارانزا قبل از ریزش است که تابعی از تداوم نقطه سیستم در سطح 1000 میلی باری است. در این مطالعه پس از همگن سازی و بازسازی داده های آماری و بررسی صحت و سقم داده های مذکور از اطلاعات هواشناسی ایستگاه های هواشناسی شهرستان قم ( سینوپتیک ، اقلیم شناسی وبارانسنجی) و با استفاده از دو روش آماری (حداکثر بارش محتمل PMP « PMP » به روش غیر کوهستانی) و سینوپتیکی( مطالعه روزانه نقشه های هواشناسی سطوح زمین و 500 میلی باری) روزهای سیلابی و روزهای قبل ازآن بررسی گردید، نتایج مطالعه رو آماری مذکور بر روی طوفانهای متعدد سیل زا بعنوان نمونه طوفان مورخ سوم می 1986 که یکی از شدیدترین سیستم های سیل زا با ابعاد خسارات و تلفات زیاد بوده ، نشان داد که PMP بهینه درای شاخص رطوبت 1/18 و شاخص بندی 2/01 و در پارامترهای زمانی 24 و 48 و 72 ساعته دارای شارش رطوبت به مقیاس میلیمتر به ترتیب 48/1 و 61/6 و 66/2 و نیز دارای درون شارش رطوبتی به میلی متر در پارامترهای زمانی مذکور 98/1 و 123/7 و 133 می باشد د در بررسی سینوپتیکی طوفانهای شدید منجر به سیل در متوقفه مذکور ملاحظه شدکه تقویت و تشدید فعالیت مرکز کم فشار مونسونی سودان و ادغام آن با مرکز کم فشار مدیترانه و تأثیر منطقه همگرایی دریای سرخ الگوی سینوپتیکی سیستمهای مذکور می باشد . بررسی روند تغییرات زمانی الگوهای سیستمهای حاوی بارش های ماکزیمم منطقه مورد مطالعه از وجود تغییرات ناموزون در شاخصهای تندی باد و رطوب و شار شهای ورودی نفطه شبنم وعلل سینوپتیکی وقوع انها ، بی شک در آینده سیلابهای منطقه مذکور به علت نوسانات نا منظم کمی و کیفی ورود سیستمهای جوی به منطقه مورد بحث با شدت و فراوانی های نسبی رخ خواهد داد که این امر مبین تغییرات اقلیمی می باشد لذا تاثیر پذیری پدیده ی سیل از شرایط آب و هوایی کاملا مشخص بوده و با تغییر در مشخصات بارندگی (از قبیل مقدار ، شدت و زمان بارش) خصوصیات سیل ( مانند مقدار سیل ، زمان تداوم سیل و زمان وقوع سیل) نیز تغییر خواهد کرد.

تغییر اقلیم،سیلاب های مخرب ، PMP ، سینوپتیکی ، شهرستان قم