رضا فروغی فر - کارشناس بهره برداری سازمان آب و برق خوزستان

هیدرولوژی سیلاب به آن بخش از این علم گفته می شود که عمدتا پدیده سیلاب وبه ویژه مقادیرآن را درزمان و مکان تعریف می کنید . اقدامات جامع مدیریت وجلوگیری اززیانهای سیل شامل دودسته اقدامات سازه ای و غیرسازه ای ( مدیریتی) است.اقدامات غیر سازه ای یامدیریتی که دراصل فاقد فعالیتهای ساختمانی بزرگ می باشد ، به تبع آن نیز اثرات زیست محیطی کمتری دارند. روشهای غیرسازه ای ،حساسیت به سیلاب واثرآن راکاهش میدهد. در اقدامات سازه ای و در شیوه گوره ها و سیلبندها ،فقط اراضی پشت خاک ریز زیاد دیوار و تنها برای ترازسیلاب طرح حفاظت می شوند. اساسی ترین روش انحراف سیلاب، استفاده ازسیل راههای کنارگذر میی باشد. در روش حوضچه های تاخیری و اراضی ویژه ذخیره سیلاب ، سیلاب بیشتر از حد معین ، با استفاده از سرریز یا سازه های دریهه ای ساخته شده بر روی خاکریزها دراراضی پست (با تراز پایین) پشت خاکریزها پخش می شود . درطرحهای مهارسیلاب عموما مطلوب ترین وضعیت آن است که محل مخزن درست دربالادست محل یابازه مورد نظر برای حفاظت باشد و شرایط توپوگرافی منطقه نیز برای احداث سد با حجم مخزن کافی مناسب باشد.مهار سلاب به وسیله گوره ها از قدیمی ترین ومتداولترین روشهای مهار سیل می باشید و اصولا در مناطقی که ارزش اقتصادی زمینهای اطراف رودخانه کم باشد توصیه می گردد. در روش انحراف سیلاب به زمینهای پست (گود) برای عملی ساختن انحراف سیلاب لازم است زمینهای پستی در مجاورت رودخانه وجود داشته باشد تا از آن طریق بتوان حجم سیلاب را در آنها موقتا ذخیره کرد. در روش طبیعی یا بیولوژیک بااستفاده ازپوشش گیاهی (چمن، بوته، درختچه و درخت) یا استفاده از چوب و ترکه به هم بافته شده نوعی حفاظت طبیعی برای مهار فرسایش ایجاد می کنند. در روس ترکیبی (طبیعی - سازه ای) مجموعه شرایط حفاظت سازه ای و تثبیت بیولوژیک فراهم می گردد.

سیلاب ، سازه ای ، گوره ، غیر سازه ای ، انحراف