فاطمه طاعت پور - دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء
زهره خورسندی کوهانستانی - دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء
محسن آرمین - دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه یاسوج

بررسی چالشها و ملاحظات زیست محیطی در مدیریت رواناب های شهری یکی از مهم ترین مباحث در پروژه های مدیریت شهری است. در روش های سنتی مدیریت، هدف اصلی مدیریت رواناب شهری جمع آوری و دفع هرچه سریعتر رواناب سطحی از سطح شهرها به کمک روشهای زهکشی به منظور جلوگیری از سیلابی شدن شهرها طی بارانهای بزرگ بوده است . در طراحی های نوین برخلاف روش های سنتی سعی بر نگه داشتن و حفاظت آبراهه های طبیعی در برخی از مناطق شهری به عنوان رود دره های سبز است. هدف از این اقدامات افزایش توان طبیعی آبراهه ها، افزایش نفوذ به آبخوان، استفاده از رواناب شهری، حفاظت کیفی آبهای پذیرنده و در نهایت افزایش ارزشهای اکوسیستمی در مناطق شهری است. مدیریت رواناب در مناطق شهری شامل کنترل جریان هرزابها و اصلاح شبکه های زهکشی می باشد. سیستمهای جمعآوری و کنترل آبهای سطحی ناشی از بارندگی از اجزاء مهم برنامهریزی و عمران مناطق شهری هستند و هرگونه سهل انگاری در طراحی صحیح آنها میتواند برای جوامع شهری مشکلآفرین باشد. تدوین راهکاری جامع و کارآمد برای مدیریت رواناب به منظور جلوگیری از بروز پدیده سیل و همچنین افزایش کیفیت آب در بحث مدیریت رواناب شهری امری ضروری به نظر می رسد. ارائه بهترین روشهای مدیریتی BMP جهت کنترل رواناب شهری، در استراتژی توسعهی پایدار، راهکاری کارآمد است که باید به آن توجه اساسی شود. لذا بایستی با انتخاب مناسبترین روش، میزان روانابهای شهری برآورد و شبیه سازی گردد تا بتوان بهترین مدیریت را در حوزه های آبخیز شهری اعمال نمود. اجرای بهترین اقدامات مدیریتی BMP می تواند موجب به حداقل رسیدن اثرات منفی ناشی از رواناب ها در محیط های شهری گردد. بنابراین لزوم مدیریت و ارائه راهکارهای مناسب مدیریتی متناسب با تاثیری که رواناب بر محیط شهری می گذارد امری ضروری به نظر می رسد. خطر رواناب شهری و پیچیدگی های موجود در سیستم های زهکشی شهری اخیرا بسیار مورد توجه قرار گرفته است (6). در این مقاله سعی شده ضمن بیان برخی از عوامل تاثیرگذار بر جریان رواناب شهری به شرح بهترین راهکارهای مدیریتی جهت کنترل رواناب که تاکنون اجرا و یا پیشنهاد شده پرداخته شود.

رواناب شهری، بهترین روش های مدیریتی BMP ، توسعه پایدار