ندا میری کرم - دانشجوی کارشناسی ارشد، مهندسی منابع طبیعی- محیط زیست، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
نغمه مبرقعی - استادیار پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران

جدایی دیدگاهها و روشهای مورد استفاده در مدیریت خدمات اکوسیستمی و ارزیابی راهبردی محیط زیست، موجب شده تا برخلاف تواناییهایی که هر یک در ارتقای سطح دیگری داراست، هر یک به گونه ای مستقل تکامل یابد. در پژوهش حاضر، امکان تلفیق این دو فرایند در راستای افزایش اثر بخشی ارزیابی راهبردی محیط زیست، از روش مبتنی بر معرفی و امکان تطبیق این دو فرایند بررسی شده است. وجود مراحل مشترک در این دو فرآیند، امکان ادغام آنها را فراهم میآورد. این نوشتار، مفهوم همسوسازی خدمات اکوسیستمی (ES) 2 در طراحی و اجرای سیاستهای توسعه و ارزش اقتصادی (SEA) با برنامهریزی توسعه، نقش و اهمیت ارزیابی راهبردی محیط زیست خدمات اکوسیستمی را مورد بحث قرار داده است و همچنین بر چگونگی استفاده از خدمات اکوسیستمی در سطح سیاست ارزیابی اثرات محیط زیست تمرکز نموده است. همچنین به چگونگی منعکس شدن مفهوم خدمات اکوسیستمی در ارزیابی راهبردی محیطزیست پرداخته است، که بدین صورت میتواند به طور موثری بین برنامهریزی توسعه و محیط زیست پیوند برقرار کند، به ویژه از طریق کاربرد ارزیابی خدمات اکوسیستمی، هزینهها و مزایای سیاستها، طرحها و برنامههای توسعه را برای ذینفعان مختلف روشن میسازد. علاوه بر این، اشاره شده است که به منظور تلفیقچشمانداز اقتصاد کلان به عنوان وابستگی متقابل در بخشهای اقتصادی، مفید خواهد بود. در این راستا، ،SEA نگرانیهای محیط زیستی با حسابداری اکوسیستمی به عنوان یک ابزار مفید در برجستهسازی این وابستگی متقابل بحث شده است. نتایج حاکی از آن است که توسعه استفاده از خدمات اکوسیستمی در سیاستگذاریهای کلان میتواند مانع از بروز کاستیها و صدمات جبران ناپذیر به محیط زیست گردد که لازمه آن، برنامهای عملیاتی و مدون برای اجرایی شدن ارزیابی راهبردی محیط زیست و سپس کاربرد رویکرد مدیریت خدمات اکوسیستمی به عنوان شاخص اصلی در سنجش سیاستها، برنامهها و طرحها میباشد.

خدمات اکوسیستمی، ارزیابی راهبردی محیط زیست، اقتصاد کلان، حسابداری اکوسیستمی