سیدابوالفضل حیدری - مدرس مرکز آموزش علمی کاربردی ایران فریمکو
محمد قویدل - کارشناس ارشد ژئوتکنیک، ارومیه
علی رضا پرویشی - استادیار، گروه مهندسی عمران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه

تراوش از تمامی سدها پدیدهای اجتنابناپذیر تلقی میگردد، سدهای خاکی معمولاً تحت حالت تراوش پایدار طراحی میشوند،که نشت غیر عادی ممکن است تهدیدی برای یکپارچگی سد باشد و هرگونه نشت بیش از حد و بدون برنامهریزی قبلی به شکست سد منجر میشود. بنابراین نشت آب در سدهای خاکی و نحوه کنترل آن اولین گام موثر و یکی از مسائلی است که در طراحی سدهای خاکی مورد توجه باید قرار بگیرد. در این تحقیق بااختیار نمودن سد شهرچای ارومیه به عنوان مطالعه موردی با استفاده از شبکههای عصبی مصنوعی ) ANN (، تراوش از سد شهرچای مدل گردید و اقدام به صحت سنجی مدل شد. سطح آب در فشارسنجها از سال 58 تا سال 90 هر هفته و قرائت سطح آب دریاچه سد از سازمان آب منطقهای ارومیه دریافت گردیده است. در مدل شبکه عصبی مصنوعی ) ANN ( مثل سایر مدلها نیاز به جزئیات فیزیکی سد وجود نداشته و فقط با استفاده از دادههای چند ساله ایستابی در پیزومترهای کار گذاشته شده در بدنه سد و همینطور ارتفاع آب در بالادست و پائیندست سد اقدام به صحتسنجی مدلهای ارائه شده برای هر پیزومتر گردید.ارزشیابی نتایج حاصل حاکی از آن است که مدل شبکه عصبی مصنوعی ) ANN ( در مقایسه با مقادیر اندازهگیری شده در پیزومترها رضایت بخش بوده است. بعلاوه با توجه به اینکه اغلب شرایط طبیعی یک سد خاکی بعد از ساخت، بنا به مشکلات اجرایی ایدهآل نخواهد بود،لذا استفاده از یک مدل پویا بر اساس دادههای مشاهداتی و شرایط موجود پایهریزی شده باشد میتواند مفید باشد.

نشت، هسته رسی، سد خاکی، سد شهرچای، ANN