محمد مسعود - دانشیار گروه معماری دانشگاه هنر اصفهان
محمد علی سیفی - پژوهشگر دوره دکترای معماری دانشگاه آزاد اسلامی ومدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز

این مقاله، راهکارهای طراحی معماری و منظر را که بر ایجاد فضای باز سبز در درمان اسبترس در پارک ها از جمله پارک های حاشیه ای که در بافت های فشرده شهری موثر است را مورد بررسی قرار داده است. ادبیات موضوع سه نگرش متداول برای طراحی فیزیکی موثر در عملکردهای سبزشامل:باغ های شفا بخش، مکانی که با سبزینگی ووجود گیاهان تاثیرات درمانی ایجاد می کنند.فضاهای انعطاف پذیرکه عملکرد های مورد نیاز فعالیت های مختلف را در خود جای می دهند و ساختمان های سبز که با فضاهای باز به عنوان کاتالیزور درهم آمیخته می شوند تا یکپارچگی اکو- سیستم را رغم زنند،بنابراینرویکردهای طراحی منظر نگرش های ذکر شده (طراحی محیط ومنظر ، طراحی فضایی و طراحی سبز) بوسیله مطالعه نمونه موردی به دقت موشکافی شده اند. پارک حاشیه ای چمران از آن جهت که بخشی از آن در بافت متراکم و بخشی در بافت باز قرار گرفته استانتخاب گردید. برای پارک حاشیه ای بافت فشرده ، بافت متراکم اطراف ممکن است محدود کننده اندازه فضای باز دسترسی ها و سیرکولاسیون برای معلولین باشد. از سوی دیگر ، فضای باز کوچک ممکن است ارتباط صمیمی تری میان کاربران و عناصر تجدید کننده طبیعی فراهم کند و همچنین خرده اقلیم کنترل پذیرتری را برای آسایش فیزیکی پدید آورد. پارک حاشیه ای سالم باید شامل: فضاهای باز مختلف باشد تامقاصد متفاوت را بر آورده سازد. سرانجام ، ازترکیب و یکپارچگی نقش دو جانبه تعامل: اجتماعی و افزایش تعامل: بامحیط اطراف که متقابلا یکدیگر را تقویت می کنند مشخصه فضاهایباز در یک پارک حاشیه ای سالم است چگونه فضاهای بازی را طراحی کنیم که استرس کاربران را تسکین بخشد و پارک حاشیه ای سالم را ارتقا بخشد؟ برای پاسخ به این سوال، این مقاله یک مرور ادبیات انجام داده است تا مشخص کند که از چه طریق فضاهای باز ممکند است براسترس در انسان تاثیر بگذارند. براساس مروز ادبیات، 3 رویکرد طراحی(طراحی منظر، طراحی فضایی و طراحی سبز) با نمونه های موردی و راهنما ها به ترتیب مورد بحث قرار گرفته اند. روش پژوهش مطالعه موردی دو گامی است.نمونه مطالعاتی اول برای آزمون کلی طراحی فضاهای باز در پارک حاشیه ای مختلف است، تا راهنما ها و عناصر طراحی بالقوه را مشخص کند.در نمونه مطالعاتی دوم ، تمرکز بر روی پارک حاشیه ای چمران است، که به ترتیب در دو بافت شهری (پر تراکم و کم تراکم) قرار گرفته اند.در پارک حاشیه ای به جست و جو جهت یافتن چالش ها و پتانسیل های قابل اعمال در عناصر و راهنماهای طراحی پرداخته شده است.سر انجام ،یک چهارچوب برای مرحله اولیه برنامه ریزی و طراحی فضاهای باز پارک حاشیه ای ارائه شده است

پارک سلامت، فضای باز، معماری ، معماری سبز