فروغ ستوده - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه دیلمان لاهیجان
مرتضی صدیق - دکترای معماری منظر، عضو هیئت علمی دانشگاه دیلمان

بافت های شهری مجموعه ای به هم پیوسته از کالبد و فضا است که طی دوره های مختلف شکل گرفته است. در قرن 19 تفکر مداخله های شهری به مفهوم ایجاد تغییرات مختلف کالبدی، اجتماعی و اقتصادی، در بافت به وجود آمد که به چهار دسته ی نوگرایانه فرهنگ گرایانه، فرانوگرایانه و مردم گرایانه تقسیم می شوند. از جمله بافت های شهری که نیازبه مداخله در ان احساس می شود بافت های فرسوده است. در کشور ایران نیز به دلیل وجود شهرهای قدیمی با بافت های فرسوده مداخله درچند دهه ی اخیر وجود داشته است. هدف از این نوشتار دستیابی به الگوی مناسب مداخله در بافت های فرسوده شهری است. به همین منظور برای دستیابی به این هدف به بررسی مکتب ها و اندیشه های جهانی و اقدامات مداخله ای انجام شده درده شهر ایران پرداخته ایم. در ادامه با بررسی اقدامات مداخله ای انجام شده در سطح بافت فرسوده شهرهای ایران، الگوهای مداخله ای انجام شده تعیین می گردد. همچنین بافت فرسوده ی شیراز وعلل شکل گیری ان بیان می شود، و راه کارهایی جهت کاهش آسیب های ناشی از فرسودگی ان ارائه می گردد. روش تحقیق در این مقاله با توجه به موضوع، به صورت کتابخانه ای و میدانی(مشاهده و مصاحبه) است. ونتایج تحقیق نشانگر ان است که کمبود امکانات خدمات شهری و تاسیسات زیربنایی سبب مهاجرت ساکنان بومی به مناطق دیگر شهر شده است. و ازطرف دیگر وضعیت اجتماعی اقتصادی، ساکنان بافت، روند بهسازی و نوسازی در بافت را کند و در نتیجه فرسودگی و تخریب را بیشتر کرده است.

مداخله ی شهری، بافت فرسوده، الگوی مداخله، شهر شیراز، بهسازی و نوسازی