توانمندسازی محلات حاشیه نشین شهری(نمونه موردی: محله خضر همدان)

بدون تردید عمده ترین ویژگی قرن حاضر، گشوده شدن چشم اندازهای جدید در سکونتگاه های انسانی و تمرکز بی سابقه جمعیت در کلانشهرها و جهانشهرها می باشد. طی دهه های اخیر به تدریج محلات نابسامان و سکونتگاههای غیر رسمی به طور عمده در حاشیه ی کلانشهرها و شهرهای بزرگ کشور، خارج از برنامه رسمی توسعه شهری و به صورت خودرو شکل گرفته و گسترش یافته است. این محلات خودرو یا حاشیه نشین به بیان درست تر، اسکان غیر رسمی نامیده شده اند وکارکرد اصلی انها تامین زمین و الگوی ساخت متناسب با توان مالی گروه های کم در امد مهاجر از روستاها یا گروه های کم درآمد و فقیر شهری رانده شده از بافت موجود شهر هاست. بنابر برآورد برنامه اسکان بشر سازمان ملل متحد، بیش از 50درصد ساکنان شهرهای کشورهای کم درآمد و 20 درصد کشورهای میان درآمد در این نوع سکونتگاه ها زندگی می کنند که سنجه های سواد، تندرستی، درآمد و پیشرفت اجتماعی از میانگین شهری در آن کشورها پایین تر است و شایسته ی شان و کرامت انسانی نیست. در مجموع باید گفت اسکان غیر رسمی حاصل سیاست های شکست خورده ، مدیریت و حکومت داری ید، فساد، مقررات نامناسب، بازار مسکن ناکارامد، نظام های مالی غیر پاسخگو و فقدان بنیان های اراده ی سیاسی است. وجود بیش از یک هفتم جمعیت شهرهای تهران، مشهد، تبریز، اهواز، بندرعباس، کرمانشاه و زاهدان در اسکان غیر رسمی و رشد سریع آن، هشداری جهت اهتمام جدی به این مسئله است.چاره جویی دشواری های کنونی این محلات همزمان با پیش نگری مشکلات آتی ناشی از رشد آنها امری ضروری است که اقدامات ویژه و همه جانبه ای متفاوت از روال فعلی را می طلبد. این اقدامات بنا برماهیت از یک سو می بایست به صورت یکپارچه و چند بخشی در محیط کالبدی انجام شود و از سوی دیگر باید از اقدامات کالبدی و حتی پیش از آنها با برنامه های اقتصادی-اجتماعی برای این اجتماعات همراه شود لازمه ی این چنین ره گشایی جامع و همسونگر، همسوئی و همیاری دستگاه های ذیربط است. دراین خصوص محله خضرهمدان به عنوان یک سکونتگاه خودرو، در نظر گرفته می شود که د رابتدا از محدوده شهر فاصله داشته ،اما با گذشت زمان و توسعه کالبدی شهر به صورت متصل به شهر همدان قرار گرفته و دارای شرایط خاص کالبدی و اجتماعی بوده و دارای ناهنجاری اجتماعی بسیاری می باشد.

Keywords:

سکونتگاه های غیر رسمی , توانمند سازی , محله خضر همدان , مهاجرت