بررسی روند اهلی شدن پسته در ایران بر مبنای شواهد گیاه باستان شناسی

پسته گیاهی است که کشت آن در نقاط مختلف ایران سابقه طولانی دارد.پسته از مهمترین صادرات بخش کشاورزی ایران می باشد. این گیاه باارزش تغدیه ای بالا و فواید بسیار زیاد آن برای سلامتی همیشه موردتوجه بشر قرار گرفته است. اقلیم نیمه سردسیری و خشک فلات مرکزی درایران بیشتر به کشت میوه هایی نظیر پسته اختصاص دارند. ایران ازاولین مناطق کشت و اهلی سازی پسته در دنیا بوده است.در حال حاضر سطح زیر کشت پسته ایران 300000 هکتار می باشد کهاستان کرمان با مجموع بیش از 200000 هکتار به عنوان مهمترین منطفهپسته کاری ایران محسوب می شود. سایر استان های پسته خیز شلملیزد، خراسان، فارس، سمنان، سیستان و بلوچستان، قزوین، مرکزی،اصفهان و قم می باشند که بیش از 100000 هکتار سطح زیر کشتباقیمانده را به خود اختصاص می دهند. پیش بینی محصول پسته خشک کلکشور در سال 93-92 در حدود 22000 تن و پسته تر 15000 تن بوده است. (فصلنامه انجمن پسته ایران، 1393).نام پسته از ادوار باستان در ایران دارای اهمیت بوده و لفظ پستهدر زبان های یونانی، لاتین و سایر زبان های اروپایی از نام پستهایرانی گرفته شده است. نام این درخت در پارسی قدیم پیستاکا و درپارسی میانه یا پهلوی پیستاک بوده و در پارسی امروز پسته تلفظ میشود. پسته های وحشی به شکل جنگلهای انبوه در شمال شرقی ایراندیده می شود پس می توان گفت که اصل این جور پسته از ایران است.درخت پسته از ایران به سایر نقاط مخصوصا به سواحل دریای مدیترانهمانند جنوب اروپا و شمال آفریقا رفته است. (ابریشمی، 1373)