محمدحسن جعفری صیادی - استادیار گروه کشاورزی و منابع طبیعی پیام نورکرج
الهام فرزانه
محمدعلی ابراهیمی
غلامرضا بخشی خانیکی

کشت و اهلی کردن گیاهان دارویی در معرض خطر انقراض، یکی از روشهای حفاظتی موثر جهتجلوگیری از انقراض این گونه ها می باشد.یکی از این مشکلات عمده در زمینه گونه هایدارویی وحشی وجود خواب بذر و عدم جوانه زنی بذور در شرایط زراعی و آزمایشگاهی میباشد.گیاه پونه سای البرزی ()Nepeta crassifoliaBoiss.&Buhse) ازخانواده نعناعیان، گیاهی چند ساله- کوتاه تا متوسط-ساقه ها راست- از نزدیک قاعده کم و بیش منشعب-کرک پوش - ساقه ها به ارتفاع 50سانتی متر، برگها از نظر اندازه متنوع چرخه های گل آذین مشبک، جام گل به طول 15- 12میلی متر، آبی آسمانی تا بنفش پر رنگ این گیاه نسبتا معطر است وگونه ای انحصاری(endemic) ایران است که از اندام های رویشی این گیاه و سرشاخه های گلدار در درمانبیماریهای گوارشی استفاده می شود و اسانس آن خاصیت ضد باکتریایی و ضد قارچی دارد.براساس بررسی منابع صورت گرفته و محدودیت تعداد نمونه که در مورد گونه های انحصاریمطرح می باشد برای بذور این گونه دو تیمار شستشو و عدم شستشو با آب در نظر گرفته شد.لازم به ذکر است به دلیل عدم وجود اطلاعات کامل علمی در زمینه بررسی عوامل مختلفمحیطی بر روی این گونه انحصاری، تمامی بذور مورد استفاده پیش تیمار سرمادهی خشک را بهمدت 6 هفته پشت سر گذاشتند. هدف از انجام این تحقیق تاثیر تیمارهای در نظر گرفته شدهبر جوانه زنی بذر، اندازه گیاهچه، شاخه دهی، ریشه دهی وتعداد برگچه گونه در شرایط کشت بافت، بر اساس نتایج بدست آمده تیمارشستشو با آب بر رشد و جوانه زنی پونه سای البرزی نتایج مطلوبتری نشان داد.

پونه سای البرزی، گیاهان دارویی، جوانه زنی، رشد