رضا پیرایش - عضو هیات علمی دانشگاه زنجان، ایران
مجید ستاری - کارشناسی ارشد مدیریت
سعید عسگری - کارشناسی ارشد مدیریت

درآمد های نفتی نقش بسیار مهمی در اقتصاد ایران ایفا می کنند. بخش عمده ای از درآمد دولت و درآمد های صادراتی از طریقفروش منابع نفت و گاز تامین می شود. تغییر در قیمت نفت یا تغییر در میزان صادرات نفت (شوک درآمد نفتی)، با تغییر در درآمدهای دولت، مستقیما رفتار مصرفی دولت، و غیر مستقیم رفتار مصرفی خانوارها را تحت تاثیر قرار می دهد. در سال های اخیر، صادراتنفت ایران با محدودیت های شدید بین المللی مواجه بوده است. در پژوهش حاضر با استفاده از داده های اقتصاد ایران برای دوره زمانی1358 تا 1390 ، رابطه و اثر پویای شوک های نفتی بر بخش های مختلف مصرف خانوارهای ایرانی، با استفاده از مدل رگرسیونبرداری (VAR) و تکنیک های تابع واکنش آنی (IRF) و تجزیه و تحلیل واریانس (VDC) مورد بررسی قرار گرفته است. نتایجتخمین، وجود رابطه تعادلی بلند مدت بین درآمد های نفتی و رفتار مصرفی خانوار ها را تایید می کند. نتایج تحقیق نشان می دهدکه یک شوک نفتی، بعد از یک سال وقفه بر تمامی بخش های مصرف نهایی خانوار ها اثر مثبت و قابل توجهی دارد که این اثر تا سهسال مثبت و افزایشی می باشد.

شوک های نفتی، رفتار مصرفی خانوارها، مدل خود رگرسیون برداری (VAR)، تابع واکنش انی (IRF)، تجزیه واریانس (VDC)