محمدعلی سیستانی - آموزشکده فنی و حرفه ای سما، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان، کرمان، ایران
هنگامه ثمره مقدم - دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان، کرمان، ایران

بحران هویت و عدم هم آوایی کالبد معماری معاصر با محتوای فرهنگ ایرانی اسلامی، یکی از مهمترین چالش ها و در واقع خلاهای معماریامروز است. «انبوه بی شمار نیازهای ساکنین»، «محدودیتهای اقتصادی» و «هجوم تکنولوژی، مصالح و امکانات مدرن»، جایی برای هویت بومی در معماری امروز باقی نگذاشته است. این مسئله ضرورت تحقیق بیشتر در آثار معماری گذشته و استخراج الگوهای بکار رفته در آنها را اجتنابناپذیر می نماید. ساختمانهای به جا مانده از معماری دوران های گذشته ظرفی پیش روی ما قرار می دهد که مظروف عقاید، اندیشه ها، آرمان ها،آیین ها و فرهنگ های ساکنین را در بردارد. «خانه» بعنوان مهمترین ظرف در بردارنده فرهنگ ایرانی-اسلامی موضوع مناسبی است برای دستیابی به هدف فوق «محرمیت» یکی از شاخصه های فرهنگی است که بیشترین تجلی را در معماری خانه دارد و در این پژوهش بعنوان مظروف خانه ایرانی مورد تدقیق و واکاوی قرار گرفت. واژه شناسی محرمیت، محرمیت در اسلام و ابعاد روانشناسانه محرمیت، در این بخش تشریح شده است. سپس ظرف این محتوا یعنی خانه (با تمرکز بیشتر بر خانه های دوره قاجاریه یزد) بررسی شد. در این قسمت خانه هم از نظر ماهیت تعریف شد و هم از نظر کالبد، تشریح مختصر گردید. سپس خانه هایی از معماری دوره قاجاریه یزد انتخاب و تحلیل شدهاند، بگونه ای که تعین فرهنگمحرمیت بعنوان موضوع مورد توجه در این کالبد (خانه) شاخص شد. بدیهی است که پژوهش در حوزه تئوری و با مطالعات کتابخانه ای روی موضوع محرمیت و خانه آغاز و به عرصه مصادیق و مطالعات میدانی و بطور خاص خانه های تاریخی یزد، کشیده شد. تحقیق از نظر هدف کاربردی و از حیث راهبرد در دسته تحقیقات توصیفی-تاریخی قرار می گیرد.

فرهنگ، محرمیت، معماری، ورودی، خانه