حمید مهرگان - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم و تحقیقات خوزستان
حیدرعلی کشکولی - عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و تحقیقات خوزستان
داوود خدادادی - عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و تحقیقات خوزستان

با توجه به محدود بودن منابع آب و اراضی قابل بهره برداری در جهان، برای برآورده کردن احتیاجات آینده بشر و جلوگیری از عواقب حاصل از کمبود آب، یکی از بهترین روش ها، بهره برداری بهینه از منابع آب و خاک می باشد. در بسیاری از دشت های کشاورزی، فاصله بین منبع آب تا مزرعه زیاد بوده که این موضوع باعث افزایش اتلاف آب در کانال های آبیاری می گردد. اما میزان و علل این تلفات مهم میباشد که در این پژوهش به بررسی میزان و علل تلفات آب در کانالهای خاکی خرم آباد پرداخته شده، بدین صورت که از روش دبی ورودی – خروجی میزان تلفات 9 رشته از کانالهای مختلف در محدوده مطالعاتی اندازه گیری شده که بطور متوسط در هر یکصد متر طول کانال خاکی 1/077 لیتر در ثانیه آب تلف گردیده است. بطور متوسط در هر کیلومتر کانال خاکی به میزان 23/62 درصد از میزان دبی کاسته شده است. دلایل عمده این تلفات به نشت آب از کف و بدنه کانال، وجود علفهای هرز و ریشه درختان در بدنه و کف کانال، شیب کم کانال، وجود پیچ و خم در مسیر کانال، انباشت گل و لای و عدم لایروبی، طولانی بودن مسیر کانال، عدم اب بندی آبگیرهای سنتی پس از انجام آبیاری موجبات این تلفات را فراهم آورده است.

آب، تلفات آب، دبی ورودی- خروجی، کانال خاکی