حمید مهرگان - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم و تحقیقات خوزستان
حیدرعلی کشکولی - عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و تحقیقات خوزستان
داوود خدادادی - عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و تحقیقات خوزستان

با توجه به محدود بودن منابع آب و اراضی قابل بهره برداری در جهان، برای برآورده کردن احتیاجات آینده بشر و جلوگیری از عواقب حاصل از کمبود آب، یکی از بهترین روش ها، بهره برداری بهینه از منابع آب و خاک می باشد. در بسیاری از دشت های کشاورزی، فاصله بین منبع آب تا مزرعه زیاد بوده که این موضوع باعث افزایش اتلاف آب در کانال های آبیاری می گردد. اما میزان و علل این تلفات مهم می باشد که در این پژوهش به بررسی میزان و علل تلفات آب در کانالهای بتنی خرم آباد پرداخته شده، بدین صورت که از روش دبی ورودی – خروجی میزان تلفات 3 رشته از کانالهای مختلف در محدوده مطالعاتی اندازه گیری شده که بطور متوسط در هر یکصد متر طول کانال خاکی 0.27 لیتر در ثانیه آب تلف گردیده است. بطور متوسط در هر کیلومتر کانال بتنی به میزان 7.92 درصد از میزان دبی کاسته شده است. دلایل عمده این تلفات به نشت آب از کف و بدنه کانال، وجود علفهای هرز و ریشه درختان در بدنه و کف کانال، ساخت کانالها با مصالح نامرغوب، وجود پیچ و خم در مسیر کانال، انباشت گل و لای و عدم لایروبی، طولانی بودن مسیر کانال، عدم آب بندی آبگیرها، عدم طراحی مناسب مقاطع کانال ها و سرریز آب از روی آن موجبات این تلفات را فراهم آورده است.

آب، تلفات آب، دبی ورودی- خروجی، کانال بتنی